ESNAF AHİLİK SANDIĞI SİGORTASI: TRADESMAN AHİLİK FUND İNSURANCE

Selçuk CENGİZ

doi:10.5281/zenodo.16439035

Yazarlar

Selçuk CENGİZ HATAY MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ https://orcid.org/0000-0003-2304-7699

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.16439035

Anahtar Kelimeler:

İşsizlik Sigortası, Bağımsız Çalışan, Sosyal Güvenlik Hukuku, Esnaf Ahilik Sandığı, İflas.

Özet

23 Şubat 2017 tarihine kadar kendi adına ve hesabına bağımsız olarak çalışan bireyler, işsizlik sigortası kapsamının dışında bırakılmıştır. Ancak 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen ek m.6 ile bu durum değiştirilmiş; bağımsız çalışan sigortalılar için işsizlik riskine karşı geçici bir güvence sağlamak amacıyla Esnaf Ahilik Sandığı oluşturulmuştur. Bu düzenleme 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu m.4/1 (b) bendi kapsamında yer alan ve herhangi bir işverene bağlı olmaksızın çalışan sigortalıları hedeflemektedir. Bu çalışmada öncelikle Esnaf Ahilik Sandığı’nın kavramsal çerçevesi ele alınmakta, ardından Sandık’ın kişi yönünden kapsamı ile yararlanma şartları incelenmektedir. Ayrıca ek m.6’daki yapısal ve uygulamaya yönelik eksiklikler eleştirel bir bakışla değerlendirilmekte ve bu eksikliklerin giderilmesine yönelik çözüm önerileri sunulmaktadır.

Referanslar

Akbaş, S. ve Öztepe, N.D. (2018). Türkiye’de Kendi Adına ve Hesabına Çalışanların Sosyal Güvenliği. Sosyal Güvenlik Dergisi, 8(1), 67-94.

Akpınar, Teoman ve Nazlı Çağıl Küçükgöksel (2017). Esnaf Ahilik Sandığı Sigortası. Cataloging-In-Publication Data, 4(8), 10-17.

Akyol, B. (2018). Güney Avrupa Refah Rejimi Ülkelerinde İşsizlik Sigortası Uygulamaları ve Türkiye ile Karşılaştırılması. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1-44.

Arıcı, K. (2022). Türk Sosyal Güvenlik Hukuku. Ankara: Gazi Kitabevi.

Baydar, B. (2012). İşsizlik Sigortasının Esnaflara Yaygınlaştırılması: Uygulama İçin Öneriler. Sosyal Güvence, (2), 47-61.

Beytar, Erbil (2023). Platform Çalışması: Çalışan Statüsünün Belirlenmesi Sorunu. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8(1), 239-266.

Caniklioğlu, N. (2011). 6111 Sayılı Kanun’la İşsizlik Sigortası Kanununda Yapılan Değişiklikler”, Toprak İşveren Dergisi, 10-21.

Centel, T. (2021). Türk Sosyal Güvenlik Hukuku. İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık.

Çakmak, E. (2020). Türkiye’de İşsizlik Sigortası Uygulamaları. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 12(1), 1-22.

Çiftçi, S. (2022). İşsizlik Sigortası Kanunu Ek Madde 6 Kapsamında Esnaf Ahilik Sandığı Sigortası. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi.

Değer, S. ve Gülcan, E. (2023). Covid-19 Pandemi Sürecinde Türkiye’de İşsizlik Sigortasının Kapsamı ve Bu Kapsamın Genişletilmesine İlişkin Öneriler. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 9(69), 3716-3734.

Demirpolat, A. ve Gürsoy Akça (2004). Ahilik ve Türk Sosyo-Kültürel Hayatına Katkıları. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (15), 355-376.

Dinçay, İ.H. (2020). Farklı Ülke Uygulamaları Işığında Türkiye’de İşsizlik Sigortasının Uygulama Etkinliği Üzerine Bir Değerlendirme. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 9(25), 440-469.

Dulay Yangın, D. (2020). 4447 Sayılı Kanun’un Esnaf Ahilik Sandığı’na İlişkin Hükümleri ve Değerlendirilmesi. İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 17(65), 189-210.

Elbir, N. (2020). Türk İş Hukukunda Doğum veya Evlat Edinme Sonrası Kısmi Süreli Çalışma ve Yarım Çalışma. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 135-147.

Erol, S.I. (2019). Sosyal Güvenlik Sistemi: Sosyal Sigorta, Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmet Bileşenleri Bağlamında”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (23), 1-14.

Güzel, A., Okur, A.R. ve Caniklioğlu, N. (2021). Sosyal Güvenlik Hukuku. İstanbul: Beta Yayınevi.

Kaleli, H. (2022). Osmanlı Toplumunda Sosyal Güvenlik ve Ahi Sandığı. Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi, 4(9), 119-128.

Kaymaz, Y.S. (2025). Refah Rejimlerinde Bağımsız Çalışanların İşsizlik Sigortası: Türkiye Örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 60(1), 1071-1084.

Köme Akpulat, A. (2019). Bağımsız Çalışanların İşsizlik Sigortası: Esnaf Ahilik Sandığı Sigortası. Sicil, (41), 166-182.

Kumaş, H. ve Karadeniz, O. (2017). Türkiye’de İşsizlik Sigortası Ödeneği’nden Yararlanan İşsiz Sayısının Düşük Olma Nedenleri: AB Ülkeleri İle Bir Karşılaştırmalı Bir Analiz. Sosyoekonomi, 25(33), 195-220.

Metin, T. (2021). Bir Sosyal Güvenlik Aracı Olarak Esnaf Ahilġk Sandığı Uygulaması Tutum Analizi: Kahramanmaraş İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.

Metin, T., Baylan, M. ve Günalan, M. (2022). Esnafların Ahilik Sandığı Uygulamasına Karşı Tutumları: Kahramanmaraş Örneği. Journal of Economics and Research, 3(1), 38-54.

Özcan, H. (2023). Türkiye’de Esnaf Sicil Açılış-Kapanış İlişkisi Ve Esnaf İşsizlik Sigortası İhtiyacı Üzerine Bir Çalışma. Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 6(2), 122-132.

Özdemir, C.S. (2017). Esnaf Ahilik Sandığı veya Esnaf İşsizlik Sigortası Neler Getiriyior?. İSMMMO Mali Çözüm Dergisi, (71), 275-278.

Özer, H.D. (2019). Esnaf Ahilik Sandığı’nın Refahiye’de Uygulanabilirliği Üzerine Bir Değerlendirme. Refahiye Araştırmaları Sempozyumu, 14-15 Mart Refahiye.

Özuğurlu, M. (2003). Sosyal Politikanın Dönüşümü: Sıfatın Suretten Kopuşu. Mülkiye Dergisi, 27(239), 59-74.

Sözer, A.N. (2021). Türk Sosyal Sigortalar Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları.

Subaşı, İ. ve Yiğit, Y. (2018). İş Sözleşmesinin Sona Erme Nedeninin İşsizlik Sigortasından Yararlanma Hakkına Etkisi ve Uygulamadan Doğan Sorunlar. İş ve Hayat, 4(8), 135-165.

Tuncay, A. Can (2014). İslam’da Sosyal Güvenlik. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 20(1), 851-874.

Tuncay, A.C., Ekmekçi, Ö. ve Gülver, E. (2023). Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri. İstanbul: Beta Yayınları.

Yılmaz, H.D. (2022). Ahilik (İşsizlik) Sigortasının Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerde (Kobi) Mali ve Sosyal Boyutunun İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi.

Yuvalı, E. (2020). Sosyal Politika Aracı Olarak Sosyal Güvenlik Kavramı. İş ve Hayat, 6(11), 46-74.

sayılı Kanun (2017), https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6824&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5, (22.05.2025).

sayılı Kanun (2019), https://resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/01/20190118-1.htm, (22.05.2025).

sayılı Kanun (2024), https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/12/20241227-15.htm, (22.05.2025).

At Yarışları Hakkında Kanun (1953), https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6132&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=3, (22.05.2025).

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2020), https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=7256&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5, (22.05.2025).

Gelir Vergisi Kanunu (1961), https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=193&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=4, (22.05.2025).

İşkur Protokolü (2017), https://media.iskur.gov.tr/23417/protokal-iskur-sgk-05-12-2017.pdf, (22.05.2025).

İşsizlik Sigortası Kanunu (1999), https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4447&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5, (22.05.2025).

Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (2006), https://resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/02/20060217-4.htm, (22.05.2025).

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (2006), https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5510&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5, (22.05.2025).

TBMM Plan Bütçe Komisyonu Raporu (2010), https://www5.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem26/yil01/ss456.pdf, (22.05.2025).