KAMU OKULLARINDAKİ MÜDÜRLERİN LİDERLİK STİLLERİNİN ÖĞRETMEN ALGILARINA GÖRE İNCELENMESİ: EXAMINATION OF LEADERSHIP STYLES OF PRINCIPALS IN PUBLIC SCHOOLS ACCORDING TO TEACHER PERCEPTIONS

Cuma RANDA; Hasan İNAĞ; Ebru DURAK; Dilber EKMEN; Derya ÇAM

doi:10.5281/zenodo.14914724

Authors

Cuma RANDA https://orcid.org/0009-0008-1382-8102
Hasan İNAĞ Ministry of Education https://orcid.org/0009-0003-8051-8511
Ebru DURAK Ministry of Education https://orcid.org/0009-0002-7619-5724
Dilber EKMEN Ministry of Education https://orcid.org/0009-0004-5409-0029
Derya ÇAM Ministry of Education https://orcid.org/0009-0001-2912-3341

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.14914724

Keywords:

Teacher, school principal, leadership styles

Abstract

This study aimed to determine high school principals’ leadership styles based on teachers' perceptions. A survey model was used within the scope of the research. The population of the study consisted of teachers working in public high schools during the 2024-2025 academic year, while the sample included 218 teachers selected from this population using the Simple Random Sampling method. As data collection tools, a “Personal Information Form” was used to determine the demographic characteristics of the teachers, and the “School Principals' Leadership Style Scale” was used to measure teachers' perceptions of the principals' leadership styles. The data obtained during the research process were analyzed using descriptive and parametric inferential statistical methods. The findings showed that teachers' perceptions of school principals' leadership styles were at the “Agree” level for the transformational leadership subdimension, at the “Agree” level for the transactional leadership subdimension, and at the “Somewhat Agree” level for the laissez-faire leadership subdimension. Furthermore, it was found that variables such as professional seniority and the duration of working with the current principal significantly influenced perceptions of transformational leadership. For transactional leadership perceptions, variables such as gender, professional seniority, and the duration of working with the current principal created significant differences. In laissez-faire leadership perceptions, educational background emerged as a significant variable. In conclusion, this study revealed how high school principals' leadership styles are perceived by teachers and how these perceptions vary according to demographic variables. The findings demonstrated that leadership practices significantly impact teachers' perceptions and that the perception of leadership styles varies depending on teachers' demographic characteristics.

References

Akan, D. ve Yalçın, S. (2015). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 6(11), 123-150.

Akan, D., Yıldırım, İ. ve Yalçın, S. (2014). Okul müdürleri liderlik stili ölçeğinin geliştirilmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 13(51), 392-415.

Akbaba Altun, S. (2003). İlköğretim okul müdürlerinin dönüşümcü liderliğe verdikleri önem ve uygulama düzeyleri. İlköğretim-Online, 2(1), 10-17.

Akkaş, S. ve Akkaş, F. (2015). İzmir Buca ilçesindeki eski ve yeni okul müdürlerinin yönetici yeterliklerinin öğretmenlerin bakış açısından karşılaştırılması. 7.Uluslararası Eğitim Denetimi Kongresi, (20-22 Mayıs 2015) İzmir.

Altın, F. (2019). Okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik ve örgütsel yenileşme özelliklerinin öğretmen görüşleri açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi.

Aslan, S. (2019). Okul yöneticilerinin liderlik stillerinin öğretmenlerin örgütsel adalet düzeyleri üzerindeki etkisinde örgütsel bağlılığın aracılık rolü. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi.

Atik, S. (2016). Akademik başarının yordayıcıları olarak öğretmene güven, okula karşı tutum, okula yabancılaşma ve okul tükenmişliği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi.

Avcı, A. (2015). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri. Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 161-189.

Ayrancı, E. ve Öge, E. (2010). Dönüşümsel liderlik kavramı hakkında önde gelen teoriler ve türkiye’de kavramı ele alan çalışmalar. ABMYO Dergisi, 37-46.

Bakan, İ. ve Büyükbeşe, T. (2010). Liderlik “türleri” ve “güç kaynakları” na ilişkin mevcut-gelecek durum karşılaştırması: Eğitim kurumu yöneticilerinin algılarına dayalı bir alan araştırması. KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si 12(19), 73-84.

Baloğlu, N. ve Karadağ, E. (2009). Ruhsal liderlik üzerine teorik bir çözümleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 58(58), 165-190.

Bektaş, Ç. (2016). Liderlik yaklaşımları ve modern liderden beklentiler. Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler, 2(7), 43-53.

Bilgi, R. (2020). Ortaokul yöneticilerinin liderlik stilleri ile örgütsel iklim arasındaki ilişkinin öğretmen algılarına göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi.

Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. Baskı). Pegem Akademi.

Caillier, J. G. (2016). Linking transformational leadership to self-efficacy, extra-role behaviors, and turnover intentions in public agencies: The mediating role of goal clarity. Administration & Society, 48(7), 883-906.

Canbaz, F. (2019). Okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgüte bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki (Bolu-merkez ortaöğretim örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi.

Cemaloğlu, N. (2007). Okul yöneticilerinin liderlik stillerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 73-112.

Cömert, M. (2005). İlköğretim okulu yöneticilerinin dönüşümcü liderlik rollerini gerçekleştirme düzeylerine ilişkin yönetici ve öğretmenlerin algı ve beklentileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi.

Çelik, V. (2012). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Akademi.

Döş, F.C. (2014). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin öğretmenlerin örgütsel adanmışlıkları üzerindeki etkisinin incelenmesi (Kilis ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.

Edmonson, A. (2003). Speaking up in the operating room: How team leaders promote learning in interdisciplinary action team. Journal of Management Studies, 40(6), 1419-1452.

Eraslan, L. (2003). İlköğretim okul müdürlerinin liderlik özellikleri. Yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi.

Erden, T. (2019). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ve örgütsel sosyalleşmenin örgütsel adanmışlığa yordaması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.

Eren, E. (2012). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi (13. Baskı). Beta.

Eren, Ş. ve Titizoğlu, Ö. (2014). Dönüşümcü ve etkileşimsel liderlik tarzlarının örgütsel özdeşleşme ve iş tatmini üzerindeki etkileri. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 276-303.

Erkuş, A. ve Günlü, E. (2008). Duygusal zekanın dönüşümcü liderlik üzerine etkileri. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 9(2), 187-209.

Fındıkçı, İ. (2009). Bir gönül yolculuğu: Hizmetkâr liderlik. Alfa.

Geier, M. T. (2016). Leadership in extreme contexts: Transformational leadership, performance beyond expectations?. Journal of Leadership & Organizational Studies, 23(3), 234-247.

Genç, N. (2012). Yönetim ve organizasyon-çağdaş sistemler ve yaklaşımlar. Seçkin.

Gill, R. (2006). Theory and practice of leadership. Sage Publications.

Güçlü, N. ve Koşar, S. (2020). Eğitim yönetiminde liderlik: Teori, araştırma ve uygulama. Pegem Akademi.

Gümüşeli, A. İ. (2001). Çağdaş okul müdürünün liderlik alanları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 28(28), 531-548.

Kahya, S. (2020). Eğitim yöneticilerinin dönüşümcü liderlik davranışlarının öğretmen motivasyonuna etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi.

Kalaycı, Ş. (2017). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Dinamik Akademi.

Karaer, E. (2020). Öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri ile okul yöneticilerinin liderlik stilleri arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi.

Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar ilkeler teknikler. Nobel Akademik.

Kazancı, N. (2010). İlköğretim okullarındaki yöneticilerin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki düzeyi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi.

Keçecioğlu, T. (1998). Liderlik ve liderler. Kalder.

Kılınçarslan, S. (2013). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (İzmir İli Karabağlar İlçesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi.

Memişoğlu, S. P. (2006). Lise müdürlerinin liderlik özelliklerine ilişkin öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 179-189.

Men, L. R. (2014). Strategic internal communication: Transformational leadership, communication channels, and employee satisfaction. Management communication quarterly, 28(2), 264-284.

Naktiyok, A. (2006). E-liderlik: e-liderlik özelliklerinin incelenmesine yönelik bir araştırma. İşletme Fakültesi Dergisi, 19-40.

Northouse, P.G. (2007). Leadership theory and practice. Sage Publications.

Oran, N. (2002). İlköğretim ve ortaöğretim okul yöneticilerinin dönüşümsel önderlik özelliklerine ilişkin öğretmenlerin algı ve beklentileri. Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi.

Önk, M. (2016). İlköğretim kurumu yöneticilerin liderlik tarzları ile çatışmayı yönetme stratejileri arasındaki ilişki (Ankara ili örneği). Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi.

Razi, S. (2003). İlköğretim yöneticilerinin çağdaş liderlik eğilimleri. Yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi.

Sever, N. (2020). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile okulların örgütsel çekicilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi.

Şahin, S. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü ve sürdürümcü liderlik stilleri (İzmir ili örneği). Eğitim ve Bilim Dergisi, 30(135), 39-49.

Şirin, E. F. ve Yetim, A. A. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu yöneticilerinin dönüşümcü liderlik stiline ilişkin yönetici algıları. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 69-84.

Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics. (6. edition). Pearson Education.

Tahaoğlu, F. ve Gedikoğlu, T. (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik rolleri. kuram ve uygulamada eğitim yönetimi. Educational Administration: Theory and Practice, 15(58), 274-298.

Titrek, A. (2019). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ve sosyal girişimcilik becerilerine yönelik görüşleri (Kocaeli ili örneği). Yüksek lisans tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi.

Yahaya, R., Ebrahim, F. (2016). Leadership styles and organizational commitment: Literature review. J Manag Dev, 35, 190-216

Yiğitel, S. (2014). Öğretmen ve akademisyenlerin algıladıkları liderlik tarzları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Doktora Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi.

Yörük, D. ve Dündar, S. (2011). Türkiye’deki Yerel Yöneticilerin Benimsedikleri Liderlik Tarzlarına Göre Boyun Eğici Davranışlarının İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 93-106.

Yukl, G. (1999). An Evaluative Essay on Current Conceptions of Effective Leadership. European Journal of Work and Organizational Psychology, 8(1), 33-48.

Yulk, G.A. (2010). Leadership in organizations. Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ.

EXAMINATION OF LEADERSHIP STYLES OF PRINCIPALS IN PUBLIC SCHOOLS ACCORDING TO TEACHER PERCEPTIONS