ERZURUM’DA GASTRONOMİ TURİZMİNİN TOPLUM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: EKONOMİK FIRSATLAR, ÇEVRESEL ENDİŞELER ve SOSYO-KÜLTÜREL ZENGİNLİK
Özet Görüntüleme: 206
/ 
PDF İndirme: 98
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8430062Anahtar Kelimeler:
Gastronomi Turizmi, Erzurum, Yerel Halk, Farkındalık.Özet
Gastronomi turizm gelişimi, çeşitli destinasyonlarda ekonomik büyümenin önemli bir itici gücü olarak ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte, ekonomik faydaların ötesine geçen etkileri, çevresel ve sosyo-kültürel boyutları içerir ve bu etkiler, yerel politika tercihlerini şekillendiren faktörler olarak rol oynamaktadır. Bu çalışma, Erzurum, Türkiye'deki gastronomi turizm gelişiminin çok yönlü etkilerini araştırır ve bu etkilerin yerel sakinlerin tutumlarını ve politika tercihlerini nasıl şekillendirdiğine odaklanır. Bu şekilde, gastronomi turizmi destinasyonlarında faktörlerin karmaşık etkileşimini kapsamlı bir şekilde anlamamıza katkı sağlar. Turizm etkileri ve toplum tutumlarının kuramsal temellerine dayanan bu çalışma, dinamik bir sistemler perspektifini benimsemektedir. Ekonomik, çevresel ve sosyo-kültürel boyutların birbirine bağlılığını tanıyarak, bu boyutlar arasındaki bağımlılıkları ve yerel sakin tutumları nasıl etkileyebileceğini araştırmaktadır. Bu yaklaşım, turizm gelişiminin yerel toplumları nasıl etkilediğine dair teorik anlayışımızı derinleştirmektedir. Araştırmada nicel araştırma yaklaşımı benimseyerek, Erzurum'da 462 yerel sakinin katılımıyla bir anket gerçekleştirilmiştir. Metodoloji, yerel sakinlerin gastronomi turizminin etkilerine yönelik algılarını analiz etmek için hiyerarşik regresyon, faktör analizi, korelasyon analizleri ve çaprazlama tablolarını içermektedir. Araştırma, Erzurum'daki gastronomi turizm gelişimine yönelik yerel sakin tutumlarının karmaşık bir manzara sunduğunu ortaya koymaktadır. Yerel sakinler, genellikle kültürel zenginleşme ve yaşam kalitesinde iyileşme gibi sosyo-kültürel etkileri olumlu bir şekilde algılarlar; ancak çevresel sonuçlar konusunda artan atık ve kirlilik gibi endişeler ortaya çıkmaktadır. Olumlu tutumlar ve turizm gelişimine destek arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki de gözlemlenmiştir. Ancak, bulgular aynı zamanda Erzurum'un sakinleri arasında yerel politika tercihlerinde tarafsız bir duruş benimseme eğilimini de ortaya koymuştur, bu da turizm gelişimini destekleme konusunda temkinli bir yaklaşımı işaret etmektedir. Bu tarafsızlık, Erzurum sakinleri arasındaki tutumlar ve eylemlerin karmaşıklığını anlamak için daha fazla araştırmayı gerektirmektedir. Bu çalışma, Erzurum'daki ve ötesindeki politika yapıcılar için önemli içgörüler sunmaktadır. Çalışma, ekonomik büyüme ile birlikte sosyo-kültürel zenginleşme ve çevresel sürdürülebilirlik göz önüne alınarak dengeli ve bütünleşik bir turizm gelişimi yaklaşımının benimsenmesinin önemini vurgulamaktadır. Politika yapıcılarının, yerel sakinlerin çok yönlü tutumlarını göz önünde bulundurması ve gelecekteki politikaları şekillendirmede toplum katılımını teşvik etmesi gerekmektedir. Sonuç olarak, bulgularımız, çeşitli topluluklarda gastronomi turizminin rolünü ve etkisini daha bütüncül ve ayrıntılı bir şekilde anlamamıza katkı sağlamaktadır.
Referanslar
Aktürk, H. (2021). The Evaluation of Studies About Gastronomy Tourism in the Tourism Literature. Journal of Tourism Intelligence and Smartness 4(2): 140-167.
Alamineh, G. A., Hussein, J. W., Endaweke, Y., & Taddesse, B. (2023a). The local communities’ perceptions on the social impact of tourism and its implication for sustainable development in Amhara regional state. Heliyon. 9(6): e17088. doi:https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e17088
Alamineh, G. A., Hussein, J. W., Mulu, Y. E., & Taddesse, B. (2023b). The negative cultural impact of tourism and its implication on sustainable development in Amhara Regional State. Cogent Arts & Humanities, 10(1), 2224597. doi:10.1080/23311983.2023.2224597
Andereck, K. & Vogt, C. (2000). The Relationship between Residents' Attitudes toward Tourism and Tourism Development Options. Journal of Travel Research - J TRAVEL RES 39: 27-36. doi:10.1177/004728750003900104
Arınç, K. (2020). Erzurum’un Gastronomi Potansiyelinin Kış Turizmi Açısından Değerlendirilme İmkânları ve Sürdürülebilir Turizme Katkısı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 24(2): 795-815.
Aspers, P. & Corte, U. (2019). What Is Qualitative in Qualitative Research. Qualitative Sociology 42(2): 139-160. doi:10.1007/s11133-019-9413-7
Azazz, A. M., Elshaer, I. A., & Ghanem, M. (2021). Developing a measurement scale of opposition in tourism public-private partnerships projects. Sustainability, 13(9), 5053.doi:10.3390/su13095053
Azur, M. J., Stuart, E. A., Frangakis, C., & Leaf, P. J. (2011). Multiple imputation by chained equations: what is it and how does it work?. International journal of methods in psychiatric research, 20(1), 40-49.doi:10.1002/mpr.329
Backhaus, K., Erichson, B., Gensler, S., Weiber, R., & Weiber, T. (2021). "Factor Analysis". Multivariate Analysis: An Application-Oriented Introduction. Eds. K. Backhaus, B. Erichson, S. Gensler, R. Weiber ve T. Weiber. Wiesbaden: Springer Fachmedien Wiesbaden. 381-450.
Biswas-Diener, R., Diener, E. & Tamir, M. (2004). The Psychology of Subjective Well-Being. Daedalus 133: 18-25. doi:10.1162/001152604323049352
Bjørndal, L. D., Nes, R. B., Czajkowski, N., & Røysamb, E. (2023). The structure of well-being: a single underlying factor with genetic and environmental influences. Quality of Life Research, 1-12. doi:10.1007/s11136-023-03437-7
Bøhlerengen, M., & Wiium, N. (2022). Environmental attitudes, behaviors, and responsibility perceptions among Norwegian youth: Associations with positive youth development indicators. Frontiers in Psychology, 13, 844324.doi:10.3389/fpsyg.2022.844324
Brouder, P., & Ioannides, D. (2014, December). Urban tourism and evolutionary economic geography: Complexity and co-evolution in contested spaces. In Urban Forum (Vol. 25, pp. 419-430). Springer Netherlands.doi:10.1007/s12132-014-9239-z
Buckley, R., Zhong, L., & Ma, X. (2017). Visitors to protected areas in China. Biological Conservation, 209, 83-88. doi:https://doi.org/10.1016/j.biocon.2017.01.024
Burke, A. (2021). The Crossroads of Ecotourism Dependency, Food Security and a Global Pandemic in GalÁPagos, Ecuador. Sustainability, 13(23), doi:10.3390/su132313094
Bükey, A. (2020). Yerel Halkın Ttumlarının Turizm Yanlısı Davranışlarına Etkisi: Bozcaada Örneği. Akademik MATBUAT, 4(2), 101-114.
Byrne, D., Golightly, C. & Capaldi, E. J. (1963). Construction and Validation of the Food Attitude Scale. J Consult Psychol 27: 215-222. doi:10.1037/h0042348
Carpio, N. M., Napod, W., & Do, H. W. (2021). Gastronomy as a factor of tourists' overall experience: a study of Jeonju, South Korea. International Hospitality Review, 35(1), 70-89. doi:10.1108/IHR-08-2020-0031
Cengiz, G., & Akkuş, Ç. (2012). Kırsal turizm kapsamında yöre halkının kalkındırılması: Erzurum örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2012(1), 61-74.
Comerio, N., & Strozzi, F. (2019). Tourism and its economic impact: A literature review using bibliometric tools. Tourism economics, 25(1), 109-131. doi:10.1177/1354816618793762
Çiğdem, Ü. (2007). Erzurum Nüfusunun Sosyo Ekonomik Göstergeleri Ve Doğu Anadoludaki Ilk Merkezleriyle Karşılaştırılması. Türk Coğrafya Dergisi (48): 73-94.
Dawes, J. (2012). "Do Data Characteristics Change According to the Number of Scale Points Used? An Experiment Using 5 Point, 7 Point and 10 Point Scales. International Journal of Market Research 50doi:10.1177/147078530805000106
Duignan, M. B., Everett, S., & McCabe, S. (2022). Events as catalysts for communal resistance to overtourism. Annals of Tourism Research, 96, 103438. doi:https://doi.org/10.1016/j.annals.2022.103438
Evren, A. (2000). Kalıntı Analizi Ile Regresyon Fonksiyonundaki İlişkinin Belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası 50(1-4): 185-196.
Feilzer, M. (2010). Doing Mixed Methods Research Pragmatically: Implications for the Rediscovery of Pragmatism as a Research Paradigm. Journal of Mixed Methods Research 4: 6-16. doi:10.1177/1558689809349691
Garibaldi, R., Stone, M. J., Wolf, E., & Pozzi, A. (2022). Wine tourism and consumer behavior. In Routledge Handbook of Wine Tourism (pp. 132-142). Routledge International.
Gheorghe, G., Tudorache, P., & Nistoreanu, P. (2014). Gastronomic tourism, a new trend for contemporary tourism. Cactus Tourism Journal, 9(1), 12-21.
Santa Cruz, F. G., Tito, J. C., Pérez-Gálvez, J. C., & Medina-Viruel, M. J. (2019). Gastronomic experiences of foreign tourists in developing countries. The case in the city of Oruro (Bolivia). Heliyon, 5(7). doi:https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2019.e02011
Graham, S. C. (2021). Authentic culinary tourism experiences: The perspectives of locals. Journal of Gastronomy and Tourism, 5(2), 65-82.doi:10.3727/216929720X15968961037926
Guesalaga, R., Pierce, M., & Scaraboto, D. (2016). Cultural influences on expectations and evaluations of service quality in emerging markets. International Marketing Review, 33(1), 88-111. doi:10.1108/IMR-08-2014-0283
Said, N. F. M., Othman, R., Sulaiman, W. S. H. W., Hatta, F. A. M., & Ramya, R. (2023). The Benefits, Challenges, and Opportunities of Halal Gastronomy Tourism–A Review Perspective. Halalpshere, 3(1), 90-96. doi:10.31436/hs.v3i1.68
Jelincic, D. ve Tišma, S. (2020). Ensuring Sustainability of Cultural Heritage through Effective Public Policies. Urbani izziv 31: 78-87. doi:10.5379/urbani-izziv-en-2020-31-02-002
Jureniene, V., & Radzevicius, M. (2022). Peculiarities of Sustainable Cultural Development: A Case of Dark Tourism in Lithuania. Journal of Risk and Financial Management, 15(6), 264. doi:10.3390/jrfm15060264
Kayaalp, G. T., Güney, M. Ç., & Cebeci, Z. (2015). Çoklu doğrusal regresyon modelinde değişken seçiminin zootekniye uygulanışı. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(1), 1-8.
Kiper, T., Özdemir, G., & Sağlam, C. (2011). Enviromental, socio-cultural and economical effects of ecotourism perceived by the local people in the northwestern Turkey: Kıyıköy case. Scientific research and Essays, 6(19), 4009-4020.doi:10.5897/SRE10.1059
Kişi, N. (2019). A Strategic Approach to Sustainable Tourism Development Using the A’wot Hybrid Method: A Case Study of Zonguldak, Turkey. Sustainability, 11(4), doi:10.3390/su11040964
Kivela, J. J., & Crotts, J. C. (2009). Understanding travelers' experiences of gastronomy through etymology and narration. Journal of Hospitality & Tourism Research, 33(2), 161-192. doi:10.1177/1096348008329868
Ko, Dong-Wan & Stewart, W. (2002). A Structural Equation Model of Residents' Attitudes for Tourism Development. Tourism Management 23: 521-530. doi:10.1016/S0261-5177(02)00006-7
Kodaş, B. & Aksoy, Z. (2022). Understanding of Tourists' Memorable Local Food Experiences: A Netnography Study. Journal of Economy Culture and Society (66): 379-396.
Kuvan, Y. & Akan, P. (2005). Residents' Attitudes toward General and Forest-Related Impacts of Tourism: The Case of Belek, Antalya. Tourism Management 26(5): 691-706. doi:https://doi.org/10.1016/j.tourman.2004.02.019
Ladkin, A., Mooney, S., Solnet, D., Baum, T., Robinson, R., & Yan, H. (2023). A review of research into tourism work and employment: Launching the annals of tourism research curated collection on tourism work and employment. Annals of Tourism Research, 100, 103554. doi:https://doi.org/10.1016/j.annals.2023.103554
Lapuz, M. C. M. (2023). The role of local community empowerment in the digital transformation of rural tourism development in the Philippines. Technology in Society, 74, 102308. doi:https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2023.102308
Liang, L., Hayashi, K., & Yuan, K. H. (2016). The Goodness of Sample Loadings of Principal Component Analysis in Approximating to Factor Loadings with High Dimensional Data. In Quantitative Psychology Research: The 80th Annual Meeting of the Psychometric Society, Beijing, 2015 (pp. 199-211). Springer International Publishing.
Lin, M. P., Marine-Roig, E., & Llonch-Molina, N. (2021). Gastronomy as a sign of the identity and cultural heritage of tourist destinations: A bibliometric analysis 2001–2020. Sustainability, 13(22), 12531. doi:10.3390/su132212531
Liu, Y. L., Chiang, J. T., & Ko, P. F. (2023). The benefits of tourism for rural community development. Humanities and Social Sciences Communications, 10(1), 1-12.doi:10.1057/s41599-023-01610-4
Matsaany, B., Adinda, G., Amora, R., & Fauzy, A. (2016). Analisys of affecting factors slavery policy (case study: Global Slavery Index 2014). In 3rd International Seminar on Science, November (pp. 3-4).
Maynard, D. D. C., Vidigal, M. D., Farage, P., Zandonadi, R. P., Nakano, E. Y., & Botelho, R. B. A. (2020). Environmental, social and economic sustainability indicators applied to food services: A systematic review. Sustainability, 12(5), 1804. doi:10.3390/su12051804
Meloun, M. & Militký, J. (2011). 2 - the Exploratory and Confirmatory Analysis of Univariate Data. Statistical Data Analysis. Eds. M. Meloun ve J. Militký: Woodhead Publishing India. 25-71.
Mihalic, T. (2016). Sustainable-Responsible Tourism Discourse – Towards ‘Responsustable’ Tourism. Journal of Cleaner Production 111: 461-470. doi:https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2014.12.062
Muresan, I. C., Harun, R., Arion, F. H., Fatah, A. O., & Dumitras, D. E. (2021). Exploring residents’ perceptions of the socio-cultural benefits of tourism development in the mountain area. Societies, 11(3), 83.doi:10.3390/soc11030083
Nickerson, R. S. (1998). Confirmation Bias: A Ubiquitous Phenomenon in Many Guises. Review of General Psychology 2(2): 175-220. doi:10.1037/1089-2680.2.2.175
Nistor, E. L., & Dezsi, Ș. (2022). An Insight into Gastronomic Tourism through the Literature Published between 2012 and 2022. Sustainability, 14(24), 16954.doi:10.3390/su142416954
Pulluk, E. (2022). Kadim Bir Mutfak: Mezopotamya. (Ed. Yener Oğan) Gastronomi Alanında Tematik Araştırmalar I, 9-19, Çizgi Kitapevi, Konya.
Özgen, L., BENLİ, M., & Turkmen, F., (2019). Development of the scale for attitude toward new foods. PROGRESS IN NUTRITION , vol.21, no.3, 513-520.
Park, E., & Widyanta, A. (2022). Food tourism experience and changing destination foodscape: An exploratory study of an emerging food destination. Tourism Management Perspectives, 42, 100964. doi:https://doi.org/10.1016/j.tmp.2022.100964
Piuchan, M., Chan, C. W., & Kaale, J. (2018). Economic and socio-cultural impacts of Mainland Chinese tourists on Hong Kong residents. Kasetsart Journal of Social Sciences, 39(1), 9-14.doi:https://doi.org/10.1016/j.kjss.2017.11.004
Rahman, M. S., Zaman, M. H., Hassan, H., & Wei, C. C. (2018). Tourist’s preferences in selection of local food: perception and behavior embedded model. Tourism Review, 73(1), 111-132. doi:10.1108/TR-04-2017-0079
Räikkönen, J. (2014). Enabling Experiences - the Role of Tour Operators and Tour Leaders in Creating and Managing Package Tourism Experiences.
Reichenberger, I. (2014). Social Interactions between International Visitors in New Zealand: Contacts, Processes and Impacts.
Ren, T., Can, M., Paramati, S. R., Fang, J., & Wu, W. (2019). The impact of tourism quality on economic development and environment: Evidence from Mediterranean countries. Sustainability, 11(8), 2296. doi:10.3390/su11082296
Richards, G. (2015). Evolving gastronomic experiences: From food to foodies to foodscapes. Journal of Gastronomy and Tourism, 1(1), 5-17.doi:10.3727/216929715X14298190828796
Riesenberg, D., Blake, M. R., Boelsen‐Robinson, T., Peeters, A., & Cameron, A. J. (2022). Local government policies on healthy food promotion and obesity prevention: results from a national Australian survey. Australian and New Zealand Journal of Public Health, 46(5), 696-703. doi:10.1111/1753-6405.13257
Rosenman, R., Tennekoon, V., & Hill, L. G. (2011). Measuring bias in self-reported data. International Journal of Behavioural and Healthcare Research, 2(4), 320-332. doi:10.1504/ijbhr.2011.043414
Santos-Júnior, A., Almeida-García, F., Morgado, P., & Mendes-Filho, L. (2020). Residents’ quality of life in smart tourism destinations: A theoretical approach. Sustainability, 12(20), 8445. doi:10.3390/su12208445
Sarıışık, M., & Özbay, G. (2015). Gastronomi turizmi üzerine bir literatür incelemesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 26(2), 264-278.
Selçuk, G. N., & Özdemir, Y. (2022). Turizm İstihdamının Nathan Modeli İle Ölçülmesi: erzurum Ölçeğinde Bir Araştırma. Journal of Silk Road Tourism Research, 2(2), 1-16.
Sims, R. (2009). Food, Place and Authenticity: Local Food and the Sustainable Tourism Experience. Journal of Sustainable Tourism - J SUSTAIN TOUR 17: 321-336. doi:10.1080/09669580802359293
Song, H., Li, G., & Cao, Z. (2018). Tourism and economic Globalization: An emerging research agenda. Journal of Travel Research, 57(8), 999-1011. doi:10.1177/0047287517734943
Sorcaru, I. (2019). Gastronomy Tourism - a Sustainable Alternative for Local Economic Development. Annals of Dunarea de Jos University of Galati. Fascicle I. Economics and Applied Informatics 25: 103-110. doi:10.35219/eai1584040912
Szromek, A., Kruczek, Z., & Walas, B. (2020). The Attitude of Tourist Destination Residents towards the Effects of Overtourism–Kraków Case Study, Sustainability, 12 (1): 228.doi:10.3390/su12010228
Tišma, S., Uzelac, A., Jelinčić, D. A., Franić, S., & Mileusnić Škrtić, M. (2022). Overview of Social Assessment Methods for the Economic Analysis of Cultural Heritage Investments. Journal of Risk and Financial Management, 15(8), 327. doi:10.3390/jrfm15080327
Tomljenovic, R. (2010). Tourism and Intercultural Understanding or Contact Hypothesis Revisited". Tourism, Progress and Peace: 17-34.
Uysal, M., Sirgy, M. J., Woo, E., & Kim, H. L. (2016). Quality of life (QOL) and well-being research in tourism. Tourism Management, 53, 244-261.doi:10.1016/j.tourman.2015.07.013
Valverde-Roda, J., Medina Viruel, M. J., Castano Prieto, L., & Solano Sanchez, M. A. (2022). Interests, motivations and gastronomic experiences in the world heritage site destination of Granada (Spain): satisfaction analysis. British Food Journal, 125(13), 61-80.doi:10.1108/BFJ-07-2021-0830
Wilsdon, J., Allen, L., Belfiore, E., Campbell, P., Curry, S., Hill, S., ... & Johnson, B. (2015). The metric tide. Report of the independent review of the role of metrics in research assessment and management. 1-178. DOI: 10.13140/RG.2.1.4929.1363
Wulandari, N. & Nasution, R. (2019). Integrated Value Co-Creation and Affective Commitment in Banking Industry. Business: Theory and Practice 20: 509-515. doi:10.3846/btp.2019.47
Yarış, A., Çakar, K., & AYKOL, Ş. (2019). A Qualitative Analysis of Gastronomy Tourism Strategy and Action Plan. Turizm Akademik Dergisi, 6(2), 289-298.
Yu, C. P., Cole, S. T., & Chancellor, C. (2016). Assessing community quality of life in the context of tourism development. Applied Research in Quality of Life, 11, 147-162.doi:10.1007/s11482-014-9359-6
Zhou, Z. (2022). Critical Shifts in the Global Tourism Industry: Perspectives from Africa. GeoJournal 87(2): 1245-1264. doi:10.1007/s10708-020-10297-y
Zhu, Z., Wang, R., & Hu, J. (2023). The elements identification and model construction of rural tourism experience based on user-generated content. Environment, Development and Sustainability, 1-22. doi:10.1007/s10668-023-03728-6
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
