‘DEDE’ SÜLEYMAN ERGUNER’İN ÖZBEKLER TEKKESİNDE İCRA ETTİĞİ NEY TAKSİMİNİN MÜZİKAL ANALİZİ

Özet

‘Dede’ Süleyman Erguner 1902 yılında İstanbul Fatih Sultanselim semtinde dünyaya gelmiştir. 20. yüzyılın en büyük ney üstatlarındandır. ‘Dede’ Süleyman Erguner Türk musikisi yazılı kaynaklarında ‘Erguner Tavrı-Ekolü’ olarak bilinen ve yaklaşık bir asrı aşan ney meşki zincirinin ilk halkasını temsil etmektedir. Neyzenliğinin yanı sıra bestekârlık sahasında da yaptığı eserler ile musikişinaslar ve halk arasında kensini sevdiren üstadın beş şarkı, beş ilahi, bir nefes ve Özbekler Tekkesi son şeyhi yakın dostu Ethem Özbek Kangay (ö.1971) için bestelediği rast makamındaki bir nazire olmak üzere toplam on iki adet sözlü, dört adet peşrev ve dört adet saz semâî olmak üzere sekiz adet saz eseri bulunmaktadır. Özbekler Tekkesi o dönemde Türk musikisinin icra edildiği önemli mekânlardan birisi olarak bilinmektedir. ‘Dede’ Süleyman Erguner’in tekkelere olan ilgisi ve Özbekler Tekkesinin son şeyhi Necmeddin Efendi’ye olan gönül bağı sebebiyle Erguner ailesinin dönemin üstatlarıyla Özbekler Tekkesinde düzenli olarak gerçekleştirilen musiki meşklerine katılımı, ölümünden sonra neyzen oğlu Ulvi Erguner (1924-1974) ve neyzen torunları neyzen Kudsi Erguner (d.1953) ve neyzen ‘torun’ Süleyman Erguner (d.1957) ile üç kuşak boyu devam etmiştir. Çalışmamızda ‘dede’ Süleyman Erguner’in Özbekler Teknesi’nde bir musiki meşkinde icra ettiği hicaz makamındaki ney taksimi notasyon, form, biçim, yapı, makam geçkileri açısından değerlendirilerek sonuçları ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda aynı zamanda din-musiki ilişkisi, Özbekler Tekkesi ve dönemin musiki ortamları hakkında da bilgiler verilmeye çalışılmıştır.