ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUK VE ERGENLERDE DEPRESYON: DERLEME ÇALIŞMASI

Özet

Bu makalede, üstün yetenekli çocuk ve ergenlerde görülen depresyon ile ilişkili araştırmalar bir araya getirilerek, bu bireylerin depresyon yaşama risklerinin azaltılması amacıyla, ilişkili değişkenlerin yer aldığı araştırmalar incelenmiştir. Nitekim üstün yetenekli bireylerin bir veya birden fazla alanda sahip olduğu yüksek potansiyel, kendilerinden her zaman en iyi sonucu istemelerine ve gerçekçi olmayan beklentilere sahip olmalarına neden olabilmekte ve bu durum depresyona neden olabilmektedir. Beklentilerini gerçekleştiremediklerinde yaşadıkları başarısızlık düşüncesi ile başetmekte zorlanmaları üstün yetenekli çocuk ve ergenlerin içsel motivasyonlarını kaybetmesine neden olmakta ve bu durum onlarda depresif belirtilerin ortaya çıkmasında risk oluşturmaktadır. Bu konu ile ilgili yapılan araştırmalar, üstün yetenekli çocuk ve ergenlerin depresyon seviyelerinin de yüksek olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan, üstün yetenekli ergenler beklentilerini gerçekleştiremediklerinde olumsuz bir düşünceye sahip olmakta ve bu durumla başa çıkamadıklarında depresif belirtiler gösterebilmektedir. Kaldı ki üstün yetenekli çocuk ve ergenlerin sahip oldukları yüksek potansiyeli ortaya çıkarmaları ve kullanabilmeleri hem kendileri hem de toplum için önemlidir. Derleme olarak hazırlanan bu çalışmada üstün yetenekli ergenlerin depresyon seviyelerini yordayan değişkenlerin yer aldığı araştırmalar incelenerek bir araya getirilmiştir. Dolayısıyla bu çalışma, depresyonu yordayan değişkenleri önleyici programların hazırlanması hakkında fikir edinmede, üstün yetenekli çocuk ve ergenlerde görülen depresyonun önemine dikkat çekerek destekleyici programların arttırılmasında, üstün yetenekli çocuk ve ergenlerin ihtiyaçlarının belirlenerek desteklenmesinde ve üstün yetenekli bu bireylere yönelik psikolojik destek programlarının geliştirilmesi açısından önem arz etmektedir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır.