OTİZMLE YAŞAMAK: OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE TANI ALAN ÇOCUKLARIN AİLELERİNDE KAYGI DÜZEYLERİ
LIVING WITH AUTISM: ANXIETY LEVELS OF FAMILIES OF CHILDREN DIAGNOSED IN THE PRESCHOOL PERIOD
Özet Görüntüleme: 53
/ 
PDF İndirme: 79
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17720286Anahtar Kelimeler:
Otizm, Ebeveynlerde kaygı, Otizmli çocuklar,Özet
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanısı almış çocuklara sahip ailelerin yaşadığı psikolojik süreçler, çocuğun gelişimini doğrudan etkileyen temel faktörlerden biridir. Ailelerin içinde bulunduğu duygusal durum, çocukla kurulan ilişkinin niteliğini, eğitim sürecine katılım düzeyini ve tedaviye olan uyumu belirlemede kritik rol oynamaktadır. Bu bağlamda araştırmanın amacı, OSB tanısı almış çocuğa sahip ailelerin kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmektir. Araştırmanın evrenini OSB tanısı almış çocukların ebeveynleri oluştururken, örneklem grubunu Bursa ili otizm tanısı almış bireylerin ebeveynleri oluşturmuştur. Bu araştırma betimsel nitelikli nedensel karşılaştırma araştırmasıdır. Araştırmada 82 veliden veri toplanmıştır. Araştırma çalışma grubu üzerinden yürütülmüş olup örneklem alma yoluna gidilmemiştir. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından oluşturulan “kişisel bilgi formu” ile “Durumluk ve Sürekli Kaygı Envanteri” kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmada OSB tanısı almış çocuğa sahip velilerin kaygı düzeylerinin belirlenmesi için frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma kullanılmıştır. Nedensel karşılaştırma deseni için gruplar arası ortalamaların karşılaştırılmasında hangi istatistiklerin kullanacağını belirlemek için puan dağılımları incelenmiştir. Puanların normal dağılım sergilediği görülmüştür. Bundan dolayı demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için iki grup ortalamalarının karşılaştırılmasında bağımsız gruplar için t testi, ikiden fazla grup ortalamaları karşılaştırılmasında ise Anova testi kullanılmıştır. Araştırma grubunun Durumluk kaygı değerleri arasında cinsiyet, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu faktörlerine bağlı olarak istatistiki bir değişim gözlenmezken, yaş faktörüne bağlı olarak 40-49 yaş aralığındaki ebeveynlerin diğer ebeveynlere nazaran kaygı düzeylerinin istatistiki olarak daha yüksek olduğu belirlenmiştir.
Referanslar
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). American Psychiatric Publishing.
Bektaş, D. Y., & Erkan, S. (2015). Engelli çocuğa sahip ailelerin psikolojik danışma ihtiyaçları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(44), 32-45.
Bektaş, M., & Bostan, N. (2020). Otizmli çocuk annelerinde stres, kaygı ve baş etme mekanizmalarının incelenmesi. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 40(2), 95-112.
Centers for Disease Control and Prevention. (2023). Autism spectrum disorder (ASD) data and statistics. https://www.cdc.gov/ncbddd/autism/data.html
Fraenkel, J.R. & Wallen, N.E., (2009). How to Design and Evaluate Research in Education (7th Ed.). New York: McGraw-Hill Companies
Gray, D. E. (2002). Ten years on: A longitudinal study of families of children with autism. Journal of Intellectual and Developmental Disability, 27(3), 215-222. https://doi.org/10.1080/1366825021000008639
Gür, Ç. (2020). Otizmli çocuklara sahip ailelerin yaşadığı psikososyal güçlükler. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(1), 25-42.
Hastings, R. P. (2003). Child behavior problems and partner mental health as correlates of stress in mothers and fathers of children with autism. Journal of Intellectual Disability Research, 47(4-5), 231-237. https://doi.org/10.1046/j.1365-2788.2003.00485.x
Hayes, S. A., & Watson, S. L. (2013). The impact of parenting stress: A meta-analysis of studies comparing the experience of parenting stress in parents of children with and without autism spectrum disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 43(3), 629-642. https://doi.org/10.1007/s10803-012-1604-y
Karakaya, F., & Aydoğan, A. (2021). Otizmli çocuk ebeveynlerinin psikolojik sağlamlık düzeyleri ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Aile Psikolojisi Dergisi, 10(2), 89-105.
Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
Karst, J. S., & Van Hecke, A. V. (2012). Parent and family impact of autism spectrum disorders: A review and proposed model for intervention evaluation. Clinical Child and Family Psychology Review, 15(3), 247-277. https://doi.org/10.1007/s10567-012-0119-6
Öner, N., & Compte, A. (1998). Manual of unsteady state/trait anxiety inventory. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi
Özdemir, S. ve Arslan, G. (2019). Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin yaşam kalitelerinin incelenmesi. Aile ve Toplum Dergisi, 20(3), 45-60.
Twoy, R., Connolly, P. M., & Novak, J. M. (2007). Coping strategies used by parents of children with autism. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners, 19(5), 251-260. https://doi.org/10.1111/j.1745-7599.2007.00222.x
Uğurlu, N. ve Diken, H. İ. (2018). Otizmli bireylerin ailelerine yönelik destek programlarının etkileri. Eğitim ve Bilim, 43(194), 293-308.
Yavuzer, H. ve Karaman, A. (2017). Erken tanının aile üzerindeki psikolojik etkileri: Otizm örneği. Çocuk Ruh Sağlığı Dergisi, 24(1), 34-42.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Socrates Journal of Interdisciplinary Social Researches
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
