OKUL DIŞI ÖĞRENME ORTAMLARI ÜZERİNE KURAMSAL ÇALIŞMA
THEORETICAL STUDY ON OUT-OF-SCHOOL LEARNING ENVIRONMENTS
Özet Görüntüleme: 155
/ 
PDF İndirme: 56
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14562892Anahtar Kelimeler:
Okul, Öğrenme, Okul Dışı, Okul Dışı Öğrenme, Okul Dışı Öğrenme OrtamlarıÖzet
Öğrenme, yaşam boyu devam eden bir süreçtir ve okul dışı öğrenme ortamları bu süreci destekleyen önemli araçlardır. Bu ortamlar, öğrencilerin yaparak ve yaşayarak öğrenmesini, soyut kavramları somutlaştırmasını ve farklı disiplinler arası bağlar kurmasını sağlar. Müzeler, bilim merkezleri, doğa alanları, kütüphaneler, topluluk merkezleri, sanat galerileri gibi yerler bu kapsamda değerlendirilebilir. Ayrıca, online öğrenme platformları da teknolojinin katkısıyla okul dışı öğrenmeyi destekler hale gelmiştir. İyi planlanmış etkinlikler, öğrencilerin motivasyonunu artırır, bireysel becerilerini geliştirir ve anlamlı öğrenme fırsatları sunar. Bu ortamların öğretmen eğitimi açısından önemi büyüktür. Lisans eğitiminde verilen dersler, öğretmen adaylarının bu tür etkinlikleri planlama ve uygulama becerisi kazanmasını sağlar. Ancak, Türkiye’de okul dışı öğrenme ortamlarının yaygınlaşmamasında maliyet, altyapı eksikliği, müfredat sınırlamaları, sınav odaklı sistem, farkındalık eksikliği ve güvenlik kaygıları gibi faktörler rol oynamaktadır. Ayrıca, öğretmenlerin bu etkinlikleri organize etme ve yeterli destek alamama gibi sorunlarla karşılaşması, sürecin önündeki engellerden biridir. Çözüm için politika desteği, öğretmen eğitiminin güçlendirilmesi, paydaş işbirliklerinin artırılması, başarılı projelerin paylaşılması ve eğitim programlarının çeşitlendirilmesi önerilmektedir. Öğrenci merkezli yaklaşımlar benimsenerek öğrenme süreçleri daha etkili hale getirilebilir. Bağlamsal öğrenmeyi teşvik eden bu etkinlikler, öğrencilerin akademik başarılarını artırırken bireysel yeteneklerini keşfetmelerine de olanak sağlar. Okul dışı öğrenme ortamlarının etkili kullanımı, yalnızca akademik başarıyı değil, bireylerin toplumsal becerilerini ve yaşam boyu öğrenme tutumlarını geliştirmeyi hedefler. Bu nedenle, bu ortamların eğitim sistemine entegre edilmesi, sürdürülebilirliğin sağlanması ve daha geniş kitlelere ulaştırılması önemlidir.
Referanslar
Akay, F. (2020). Kelebeğin yaşam döngüsünün mobil araçlarla okul dışı ortamda öğrenilmesi: Kelebekler Vadisi örneği. Journal of STEAM Education, 3(2), 59-79.
Akçadağ, Ç. K. ve Çobanoğlu, E. O. (2020). Sınıf dışı öğretim ile öğrencilerin çevre okuryazarlıklarının geliştirilmesi: Fen Bilimleri Dersi 7. Sınıf “İnsan ve Çevre” Ünitesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(4), 1834-1852.
Alkan, D. (2023). Okul dışı öğrenme ortamlarının etkili kullanılmasında okul yöneticilerinin rolü. Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
Altunay, E. (2017). Okul yöneticilerinin görüşleri doğrultusunda eğitim finansmanı politikaları: Sorunlar, nedenler ve çözümler. Bartın University Journal of Faculty of Education, 6(2), 689-714.
Arslan, A. (2020). İşbirlikli öğrenme modelinin eğitim-öğretim ortamlarında kullanımı. Eğitim Bilimleri, 42-63.
Ay, Y., Anagün, Ş. S. ve Demir, Z. M. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme Hakkındaki Görüşleri. Electronic Turkish Studies, 10(15), 103-118.
Aydemir, İ. ve Toker-Gökçe, A. (2016). Okul Yöneticilerinin Okul Dışı Öğrenme Ortamlarına İlişkin Görüşleri. In IIIrd International Eurasian Educational Research Congress Bildiri Kitabı.
Bakioğlu, B. (2017). 5. sınıf vücudumuz bilmecesini çözelim ünitesinin okul dışı öğrenme ortamı destekli öğretiminin etkililiği. Doktora tezi, Amasya Üniveristesi, Amasya.
Batman, D. ve Durukan, Ü. G. (2022). Okul dışı öğrenme ortamları kılavuzlarının fizik dersi içeriklerinin incelenmesi: Karadeniz bölgesi örneği. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 159-191.
Bayburtlu, Y. S. (2020). Okul dışı öğrenme ortamlarının Türkçe dersi ünitelendirilmiş yıllık planlarına yansımaları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(5), 3835-3852.
Bayraktar, M. M. ve Bayraktar, S. B. (2023). Din öğretiminde okul dışı öğrenme ortamlarının incelenmesi: Kırşehir kültür varlıkları ve sanat eserleri örneği. Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi, 7(2), 315-339.
Bilgin, İ. ve Bahar, M. (2008). Sınıf öğretmenlerinin öğretme ve öğrenme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 19-38.
Bolat, Y. ve Köroğlu, M. (2020). Out-of-school learnıng and scale of regulatıng out-of-school learning: validity and reliability study. International Journal of Education Technology & Scientific Researches, 5(13), 1630-1663.
Bozkurt, F. (2021). Öğretmen adaylarının sınıf dışı sosyal bilgiler deneyimleri. Journal of Qualitative Research in Education, 28, 183-203.
Çağlayan, E. (2020). Sanat eğitiminin geleceğinde okul dışı öğrenme ortamlarının yeri ve önemi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 5(2), 145-158.
Çetinkaya, E. (2021). Farklı coğrafi bölgelerde görev yapan fen bilimleri öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (43), 298-331.
Çığrık, E. (2016). Bir öğrenme ortamı olarak bilim merkezleri. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 1(1), 79-97.
Çiğdemoğlu, C., Tekeli, A. ve Köse, F. (2019). Okul-Dışı öğrenmeye yönelik öğretmen mesleki gelişim programından mentorlük desteği alan öğretmenin öğrencilerine yansıyan etkileri-bir örnek olay çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(5), 2311-2330.
Daş, B., Aslan, A. ve Yadigaroğlu, E. (2021). Okul dışı öğrenme ortamlarının 4-6 yaş çocuklarının sağlığı, gelişimi ve sürdürülebilir kalkınma bilinci üzerindeki etkileri. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 6(1), 87-124.
Demirel, R. ve Özcan, H. (2020). Ortaokul öğrencileri ile bir okul dışı öğrenme ortamına alan gezisi: Tropikal kelebek bahçesi örneği. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 5(2), 120-144.
Demirtaş, S. ve Çayır, N. A. (2021). An ınvestigation of elementary school teachers’ experiences about outdoor education activities project. Egitim ve Bilim, 46(208), 1-30.
Dere, F. ve Çifçi, T. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarının pedagojik katkılarına ilişkin görüşleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 11(4), 681-695.
Diremci, S. İ. ve Topaloğlu, M. Y. (2021). İlkokul öğrencilerinin okul dışı öğrenme ortamındaki tecrübeleri ile ilgili görüşleri: Meslek atölyeleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 1-12.
Doldur, M. (2019). Bilim merkezinde gerçekleştirilen fen bilimleri dersinin öğrencilerin okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik algılarına ve derse yönelik tutumlarına etkisi. Yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
Durdukoca, Ş. F. (2023). Okul dışı öğrenme ortamları ve faaliyetlerine yönelik temel eğitim öğretmen adaylarının görüşleri ve yeterlik algıları. EKEV Akademi Dergisi, (93), 421-442.
Durmuşoğlu, M., Çelikel, B. ve Bilgen, Z. (2023). Okul öncesi öğrenme ortamlarının çocuk ve öğretmen perspektifinden değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (66), 110-138.
Fidan, N. (1986). Okulda öğrenme ve öğretme. Pegem Akademi
Güleç, İ., Çelik, S. ve Demirhan, B. (2012). Yaşam boyu öğrenme nedir? Kavram ve kapsamı üzerine bir değerlendirme. Sakarya University Journal of Education, 2(3), 34-48.
Gürbey, Z. B., Mertoğlu, H., Sayan, H. ve Akgül, E. M. (2022). Fen bilgisi öğretmen adaylarının okul dışı öğrenme etkinliklerine ilişkin davranışsal hedeflerinin belirlenmesi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 7(1), 64-80.
Gürsoy, G. ve Polat, S. N. Y. (2023). Fen eğitiminde okul dışı öğrenme ortamına ilişkin yapılan tezlerin sistematik derlemesi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 8(1), 1-20.
Güven, M. ve Kürüm, D. (2006). Öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme arasındaki ilişkiye genel bir bakış. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 75-90.
İnce, S. ve Akcanca, N. (2021). Okul öncesi eğitimde okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik ebeveyn görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (58), 172-197.
Mertoğlu, H. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının farklı öğrenme ortamlarında gerçekleştirdikleri okul dışı etkinliklere ilişkin görüşleri. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 4(1), 37-60.
Ocak, İ. ve Korkmaz, Ç. (2018). Fen bilimleri ve okul öncesi öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamları hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Field Education, 4(1), 18-38.
Oktay, Ö. ve Üner, S. (2021). Fen bilimleri, fizik, kimya, biyoloji öğretim programları ile ders kitaplarının okul dışı öğrenme yönünden incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 58, 671-710.
Özenoğlu, H., Aladağ, E. ve Arıkan, A. (2022). Doğa eğitimi etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarılarına, sosyal becerilerine ve bilimsel bilgiye yönelik görüşlerine etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 56, 97-121.
Özyıldırım, H. ve Durmaz, H. (2022). Öğretmen adaylarının okul dışı öğrenme etkinliklerine yönelik davranışlarına disiplinlerarası yaklaşımla desteklenmiş alan gezisinin etkisi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 522-541.
Pekin, M. ve Bozdoğan, A. E. (2021). Ortaokul öğretmenlerinin okul dışı çevrelere gezi düzenlemeye ilişkin öz yeterliklerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi: Tokat ili örneği. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2021(17), 114-133.
Pirpiroğlu Gencer, İ., Mirici, S. ve Selvi, M. (2023). A science education workshop associated with a scıence center exhibition: Language of rings on tree trunks. International Online Journal of Education and Teaching, 10(2), 848-877.
Saraç, H. (2017). Türkiye’de okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin yapılan araştırmalar: İçerik analizi çalışması. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(2), 60-81.
Sarıgül, H. (2021). Fen bilimleri öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarına gerçekleştirilen gezilere yönelik deneyimleri. Yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
Soylu, Ü. İ. ve Karamustafaoğlu, O. (2020). Okul dışı ortamlarda öğretim deneyimi olan fen bilimleri öğretmenlerinin bu ortamlara yönelik görüşleri. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(3), 174-196.
Sözer, Y. ve Oral, B. (2016). Sınıf içi öğrenmeleri destekleyen okul dışı aktif öğrenme süreci: bir meta-sentez çalışması. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 7(22), 278-310.
Tekin Karagöz, C. (2020). Okul dışı öğrenme programlarına yönelik görsel kültür temelli görsel sanatlar etkinliklerinin geliştirilmesi ve uygulanması: Bir eylem araştırması. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Üner, S. (2019). Fen grubu öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik kaygı düzeyi değerlendirme ölçeği çalışması. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Yazıcı, H., Ertürk, A. ve Kulaca, I. (2022). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan kazanımların okul dışı öğrenme ortamları kılavuzu bağlamında değerlendirilmesi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 7(1), 1-27.
Yazıcı, H., Ertürk, A. ve Kulaca, I. (2023). Okul dışı öğrenme etkinliklerine bir örnek: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Gezisi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 1-20.
Yeşilyurt, E. (2021). Öğrenme stratejileri. OPUS International Journal of Society Researches, 18, (Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 5116-5139.
Yıldırım, Y. (2019). Okul dışı etkinlik temelli değerler eğitimi programının öğrencilerin etkin vatandaşlık değerlerine etkisi. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Yıldız, A. ve Baltacı, S. (2018). İki farklı kurumda çalışan ortaokul matematik öğretmenlerinin yaratıcılığı destekleme durumlarının incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1392-1418.
Yıldız, E. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarını kullanma durumlarının değerlendirilmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(33), 94-127.
Yokuş, G. (2020). Integrating outdoor school learning into formal curriculum: Designing outdoor learning experiences and developing outdoor learning framework for pre-service teachers. International Journal of Education Technology & Scientific Researches, 5(13), 1330-1388.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
