OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN BİLİŞSEL ESNEKLİK DÜZEYLERİNDE FARKLI DEĞİŞKENLERİN ROLÜ : THE ROLE OF DİFFERENT VARİABLES İN PRESCHOOL TEACHERS' COGNİTİVE FLEXİBİLİTY LEVELS

Burcu ERTEK EROĞLU; Cevat EKER

doi:10.5281/zenodo.15316114

Authors

Burcu ERTEK EROĞLU Bülent Ecevit Üniversitesi https://orcid.org/0009-0002-8002-6077
Cevat EKER Bülent Ecevit Üniversity https://orcid.org/0000-0003-4215-1854

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.15316114

Keywords:

Cognitive flexibility, Teacher, Preschool teacher

Abstract

This study aimed to determine the cognitive flexibility levels of preschool teachers and examine the effects of gender, professional experience, type of institution, and department of graduation on their cognitive flexibility levels. The research was designed as a descriptive causal-comparative study. Data were collected from 195 preschool teachers working in the Zonguldak and Ereğli districts of Turkey using a "personal information form" and the "Cognitive Flexibility Scale." In addition to descriptive statistics such as frequency, percentage, mean, and standard deviation, independent samples t-tests and ANOVA were conducted to analyze whether cognitive flexibility levels differed based on the identified variables. The findings indicated that preschool teachers exhibited high levels of cognitive flexibility. Moreover, cognitive flexibility levels significantly differed based on gender, professional experience, and type of institution, whereas no significant difference was found concerning the department of graduation. The cognitive flexibility levels of preschool teachers are crucial for enhancing children's learning experiences and improving teachers' professional competencies. Based on the findings, various recommendations were proposed to support preschool teachers in increasing their cognitive flexibility and minimizing observed differences.

References

Altunkol, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklikleri ile algılanan stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi.

Altunkol, F. (2017). Bilişsel esneklik eğitim programının lise öğrencilerinin bilişsel esneklik ile algılanan stres düzeylerine ve stresle başa çıkma tarzlarına etkisi [Doktora Tezi]. Çukurova Üniversitesi.

Anderson, P. (2002). Assessment and development of executive function (EF) during childhood. Child Neuropsychology, 8(2), 71-82.

Asıcı, E. & İkiz, F. E. (2015). Mutluluğa giden bir yol: bilişsel esneklik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 191-211.

Başar, H. (1998). Sınıf Yönetimi. Milli Eğitim Basımevi.

Camcı Erdoğan, S. (2018). Üstün zekâlılar öğretmenliği adaylarının bilişsel esneklik düzeylerinin incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3), 77-96.

Çelikkaleli, Ö. (2014). Bilişsel esneklik ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Eğitim ve Bilim, 39(176), 339-346.

Çuhadaroglu, A. (2013). Bilişsel esnekliği yordayıcıları. Cumhuriyet Uluslararası Egitim Dergisi, 2(1), 86-101.

Çuhadaroğlu, A. (2011). Bilişsel esnekliğin yordayıcıları [Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.

Dağgeçen, B., A. (2016). Öğretmenlerin bazı demografik özelliklerine göre bilişsel esneklik düzeyleri ile öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çağ Üniversitesi.

Deak, G. O. (2003). The Development Of Cognitive Flexibility And Language Abilities. Advances İn Child Development And Behavior, 31, 273-328.

Demir, M. (2022). Ortaokul öğretmenlerinin bilişsel esneklik ve program okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişki [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi.

Dennis, J. P., & Vander Wal, J. S. (2010). The cognitive flexibility ınventory: Instrument development and estimates of reliability and validity. Cognitive Therapy and Research, 34(3), 241-253.

Diril, A. (2011). Lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerinin sosyo demografik değişkenler ve öfke düzeyi ile öfke ifade tarzları arasındaki ilişki açısından incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi.

Esen Aygun, H. (2018). The relationship between pre–service teachers’ cognitive flexibility and ınterpersonal problem solving skills. Eurasian Journal of Educational Research 77, 105-128.

Esen Aygün, H. & Şahin Taşkın, Ç. (2019). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması kapsamında bilişsel esnekliğe ilişkin görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(4), 1475-1499.

Gülüm, İ. V., & Dağ, İ. (2012). Tekrarlayıcı düşünme ölçeği ve bilişsel esneklik envanterinin Türkçe’ye uyarlanması, geçerliliği ve güvenilirliği. Anatolian Journal of Psychiatry, 13, 216-223.

Hill, A. (2009). Predictors of relationship satisfaction: The link between cognitive flexibility, compassionate love and level of differentiation [Doctoral Dissetation]. Alliant International University.

Karakaş, S. & Karakaş, H.M. (2000). Yönetici işlevlerin ayrıştırılmasında multidisipliner yaklaşım: Bilişsel psikolojiden nöroradyolojiye. Klinik Psikiyatri, 3, 215-227.

Karasar, N. (2020). Bilimsel irade algı çerçevesi ile araştırma yöntemi kavramlar, ilkeler ve teknikler (36. Baskı). Nobel.

Kazu, H., & Pullu, S. (2023). Cognitive flexibility levels and self-efficacy perceptions of preservice teachers. Discourse and Communication for Sustainable Education, 14(1), 36-47.

Kılıç, F. & Demir, Ö. (2012). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin bilişsel koçluk ve bilişsel esnekliğe dayalı öğretim ortamlarının oluşturulmasına ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 11(3), 578-595.

Konyalihatipoğlu, M. E. (2016). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin analitik ve bütüncül düşünme stillerinin solo taksonomisi ile incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.

Kotan, R. (2023). Öğretmenlerin mesleki kişilik tiplerine göre stresli durumlarda bilişsel kontrol ve bilişsel esneklik düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi.

Köker, S. N. (2024). Bilişsel esneklik ve öz yeterlik düzeyinin kariyer uyum yeteneği üzerindeki etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.

Laçin, B. G. D. (2015). Üniversite öğrencilerinde özyeterlilik ve stresle başa çıkma stratejilerinin bilişsel esnekliği yordama düzeyleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi.

Martin, M. M., & Rubin, R. B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological Reports, 76(2), 623-626.

Melek, K. (2020). The investigation of social studies teacher candidates cognitive flexibility levels and metacognitive learning strategies in terms of different variables. Asian Journal of Education and Training, 6(1), 1-11.

Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2024). 2024 Okul Öncesi Eğitim Programı.

Pepe, S¸. (2021). The relationship between academic self-efficacy and cognitive flexibility: Physical education and sports teacher candidates. PropÛsitos y Representaciones, 9 (SPE3), 1-9.

Sarıkan, S. (2023). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka, bilişsel esneklik ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.

Seyran, A. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin bilişsel esneklikleri ile eğitimde teknolojiyi kullanma yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mersin Üniversitesi.

Sinnott, J., Hilton, S., Wood, M., & Douglas, D. (2020). Relating flow, mindfulness, cognitive flexibility, and postformal thought: Two studies. Journal of Adult Development, 27,1-11.

Soylu, F. (2019). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Fen Eğitimine Yönelik Tutumları İle Bilişsel Esneklik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dumlupınar Üniversitesi.

Spiro, R. J., Feltovich, P. J., Jacobson, M. J., & Coulson, R. L. (1992). Cognitive Flexibílity, Constructivism, And Hypertexfu Random Access Instruction For Advanced Knowledge Acquisition İn Lll-Structured Domains. Lawrence Erlbaum Assocıates.

Swindler, G. (2001). Spiro’s cognitive flexibility theory: Examining the theory through a literature review. Fort Hays State University.

Tosun, N.S. (2023). Okul öncesi sağlıklılıkin sağlıklı esneklikleri ve dijital yeterlilikleri ile resimli kitaplarla ilgili (dijital-basılı) uygulamalar arasındaki ilişkiler [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi].

Üzümcü, B., & Müezzin, E. E. (2018). Öğretmenlerin bilişsel esneklik ve mesleki doyum düzeyinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 8(1), 8-25.

Yaşar Ekici, F., & Balcı, S. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilişsel esneklik düzeyleri ve duygusal tepkisellik düzeylerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 9(1), 65-77.

Yetim, A. A. ve Göktaş, Z. (2004). Öğretmenin mesleki ve kişisel nitelikleri. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 541-550.

Zong, J., Cao, X. Y., Cao, Y., Shi, Y. F., Wang, Y. N. & Yan, C. (2010). Coping flexibility in college students with depressive symptoms. Health and Quality of Life Outcomes, 8 (66), 1-6.

THE ROLE OF DİFFERENT VARİABLES İN PRESCHOOL TEACHERS' COGNİTİVE FLEXİBİLİTY LEVELS