EĞİTİM VE BİLİM DERGİSİNDE LİDERLİK KONUSUNDA YAYINLANMIŞ MAKALELERİN SİSTEMATİK LİTERATÜR ANALİZİ: SYSTEMATIC LITERATURE ANALYSIS OF ARTICLES ON LEADERSHIP IN EDUCATION AND SCIENCE JOURNALS

Atila AŞCI; İsmet KATIRCI; Mehmet Raşit DAĞCI; Nazmiye DAĞCI; Mehmet ERTAŞ; Murat KARATAŞ

doi:10.5281/zenodo.14946103

Authors

Atila AŞCI Ministry of Education https://orcid.org/0009-0009-5776-1381
İsmet KATIRCI Ministry of Education https://orcid.org/0009-0000-9038-0868
Mehmet Raşit DAĞCI Ministry of Education https://orcid.org/0009-0004-9774-7836
Nazmiye DAĞCI Ministry of Education https://orcid.org/0009-0003-9497-9327
Mehmet ERTAŞ Ministry of Education https://orcid.org/0009-0003-6825-1439
Murat KARATAŞ Ministry of Education https://orcid.org/0009-0009-7539-428X

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.14946103

Keywords:

Leadership, charismatic leadership, educational administration, systematic literature review

Abstract

The study aims to conduct a systematic literature review of articles on leadership published in the journal Education and Science. In addition to this main objective, the study seeks to determine the distribution of these articles based on their publication years, preferred research methods, research designs, sample types, sample sizes, data sources, data collection tools, and data analysis techniques. Document analysis was chosen as the research model for this study. The sample consisted of 27 studies selected through purposive sampling. The data collected during the research were analyzed using the content analysis method. The findings revealed that most articles on leadership were published within the last five years, with a predominant preference for quantitative research methods and survey designs. Additionally, the studies often utilized stratified, simple random, and convenience sampling methods for selecting samples. Sample sizes most commonly fell within the range of 301-500 participants, with teachers being the most frequently included group in the samples. Furthermore, it was observed that quantitative studies on leadership extensively used scales and questionnaires as data collection tools. Descriptive statistics were the most commonly employed data analysis technique, followed by Pearson correlation and regression analysis. These findings provide a comprehensive overview of the trends and methodological preferences in leadership research within the Education and Science journal.

References

Arıkan, S. (1999). Öğrenen örgütlerde liderliğin rolü ve önemi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 17-34.

Arslantaş, C. (2007). Güçlendirici lider davranışının psikolojik güçlendirme üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik görgül bir araştırma. Anadolu Üniversite Journal of Social Sciences, 7(2), 227-240.

Avcı, A. (2019). Örgütsel değişim ve örgüt yönetiminde karizmatik liderlik ve eleştirel bir bakış. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 2(2), 148-157.

Ayden, C. ve Düşükcan, M. (2004). Örgütsel öğrenme kavramı ve öğrenme engellerinin giderilmesinde örgüt kültürü ve liderliğin rolü. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(4), 120-139.

Besler, S. (2004). İşletmelerde stratejik liderlik. İstanbul: Beta Yayınları.

Best, J. W., & Kahn, J. V. (2017). Eğitimde araştırma yöntemleri. (Çev. Ed. O.Köksal). Konya: Eğitim Yayınevi.

Budak, G. (2003). Liderlik ve liderlik kuramlarına bütünleşik bir yaklaşım. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.

Can, H. (2002). Organizasyon ve yönetim. Ankara: Siyasal Kitapevi.

Celep, C. (2004). Dönüşümsel liderlik. Ankara: Anı Yayıncılık.

Conger, J. A., & Kanungo, R. N. (1987). Toward a Behavioral Theory of Charismatic Leadership in Organizational Settings. Academy of Management. The Academy of Management Review, 12(4), 637-647.

Çankaya, Ö. B. (2019). Yöneticilerin karizmatik liderlik özellikleriyle çalışanların iş tatmini arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.

Çelik, K. (2002). Örgütsel kontrol. C. Elma ve K. Demir. (Eds.). Yönetimde çağdaş yaklaşımlar: Uygulamalar ve sorunlar (s. 63-85) (2. Baskı). Ankara: Anı.

Çelik, M. (2007). Örgüt kültürü ve örgütsel vatandaşlık davranışı-bir uygulama. . Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.

Çelik, V. (2007). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Akademi.

Çetin, Ş. Korkmaz, M. ve Çakmakçı, C. (2012). Dönüşümsel ve etkileşimsel liderlik ile lider-üye etkileşiminin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 18(1), 7-36.

Doğan, S. (2007). Vizyona dayalı liderlik. İstanbul: Kare Yayınları.

Doğan, S. (2020). Çağdaş liderlik yaklaşımları. N. Güçlü ve S. Koşar (Ed.), Eğitim yönetiminde liderlik teori araştırma ve uygulama içinde (s. 91-132). Ankara: Pegem Akademi.

Dorukbaşı, E. (2022). Öğretim liderliği ile öğretmenlerin öğretim uygulamaları arasındaki ilişkinin incelenmesi: öğretmenlerin mesleki öğrenmesinin aracı rolü. Yüksek lisans tezi, Karabük Üniversitesi, Karabük.

Erçetin, Ş. (2000). Lider sarmalında vizyon. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Erdoğan, İ. (2002). Eğitimde değişim yönetimi. Ankara: Pegem.

Eren, E. (2009). Yönetim ve organizasyon (Çağdaş ve kültürel yaklaşımlar). İstanbul: Beta.

Eren, E. (2010). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta.

Göka, E. (2005). Türklerde liderlik ve fanatizm. İstanbul:Timaş Yayınları.

Gül, H. ve Çöl, G. (2003). Atıf teorisinde belirtilen karizmatik lider özelliklerinin üçlü örgütsel bağlılık modeliyle ilişkileri üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(3-4), 163-185.

Gül, H. ve Çöl, G. (2003). Atıf teorisinde belirtilen karizmatik lider özelliklerinin üçlü örgütsel bağlılık modeliyle ilişkileri üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(3-4), 163-184.

Gürer, A. (2019). 21. Yüzyılda liderlik yaklaşımları. İstanbul: Hiperlik Yayınları.

Hadımoğlu, D. (2022). İstanbul ili Beyoğlu ilçesi özel ortaöğretim okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışları ile öğretmenlerin işlerini anlamlı bulma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Okan Üniversitesi, İstanbul.

Holloway, K. (2012). An examination of the relationship between charismatic leadership and job satisfaction. Doktora tezi, Capella University.

Ireland, R. D., & Hitt, M. A. (2005). Achieving and maintaining strategic competiteveness in the 21st century: The role of strategic leadership. Academy of Management Executive, 9(4), 63-74.

Kaya, Y. K. (1991). Eğitim yönetimi kuram ve Türkiye’deki uygulama. Ankara.

Kirkman, B. L., & Rosen, B. (1999). Beyond Self-management: Antecedents and Consequences of Team Empowerment. Academy of Management Journal, 42, 58-74.

Koca Şişik, Ş. (2015). Öğretmen perspektifinden okul müdürlerinin stratejik liderlik davranışlarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Okan Üniversitesi, İstanbul.

Korkmaz, M. (2008). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğrenen örgüt özellikleri arasındaki ilişki üzerine nicel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 14(1), 75-98.

Marşap, A. (1995). Yönetim kontrol sistemleri. Ankara: KHO Basımı.

Oktay, E. ve Gül, H. (2003). Çalışanların duygusal bağlılıklarının sağlanmasında Conger ve Kanungo’nun karizmatik lider özelliklerinin etkileri üzerine Karaman ve Aksaray emniyet müdürlüklerinde yapılan bir araştırma. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 403-427.

Oktay, E. ve Gül, H. (2003). Çalışanların duygusal bağlılıklarının sağlanmasında conger ve kanungo’nun karizmatik lider özelliklerinin etkileri üzerine karaman ve aksaray emniyet müdürlüklerinde yapılan bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (10), 403-428.

Özer, S. ve Can, N. (2011). Eğitim örgütlerinde lider davranış biçimleri ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki (Nevşehir İli Örneği). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 1(1), 1-17.

Ray, S. (2011). An ınsight into the vision of charismatic leadership: Evidence from recent administrative change in West Bengal Province of India. European Journal of Business and Management, 3(9), 55-67.

Schein, E. (1997). Organizational culture and leadership. San Francisco: Jossey- Bass.

Srivastava, A., Bartol, K. M., & Locke, E. A. (2006). Empowering leadership in management teams: Effects on knowledge sharing, efficacy, and performance. Academy of Management Journal, 49(6), 1239-1251.

Şişman, M. (2014). Öğretim liderliği (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.

Taşkın, T. (2021). Fen eğitiminde kavram karikatürü ile ilgili çalışmalar üzerine bir içerik analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 622-651.

Uğurluoğlu, Ö. ve Çelik, Y. (2009). Örgütlerde stratejik liderlik ve özellikleri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12(2), 121-156.

Ünal, Ö. F. ve Yaldızbaş, S. (2016). Karizmatik liderlik davranışları ile demografik değişkenler arasındaki ilişki: Ankara ilinde orta öğretim öğretmenleri üzerine bir araştırma. Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(13), 339-365.

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Seçkin Yayıncılık, Ankara.

Yukl, G. (2013). Leadership in organizations. ABD: Pearson Publish.

Yüksel, M. M. (2006). Karizmatik lider örneği olarak Hz. Ömer. Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.

Zel, U. (2006). Kişilik ve liderlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Zeyrek Şirin, E. (2019). Vizyoner liderlik davranışlarının işletme performansına etkileri: Bir uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.

SYSTEMATIC LITERATURE ANALYSIS OF ARTICLES ON LEADERSHIP IN EDUCATION AND SCIENCE JOURNALS