DAVRANIŞSAL EKONOMİ BAĞLAMINDA FİNANSAL KARARLARIN İNCELENMESİ: DAVRANIŞSAL EKONOMİ BAĞLAMINDA FİNANSAL KARARLARIN İNCELENMESİ

Duygu SERİN OKTAY

doi:10.5281/zenodo.14617091

Authors

Duygu SERİN OKTAY

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.14617091

Keywords:

Behavioral Economics, Finance, Prospect Theory

Abstract

Günümüzde ekonomi ile psikoloji biliminin etkileşimi sonucu ortaya çıkan davranışsal ekonomi bireylerin ekonomik davranışlarının incelenmesi için farklı yaklaşımlar sunmaktadır. Klasik iktisatta, ekonomik faaliyet içinde yer alan birey rasyoneldir. Ancak bu varsayımın zaman içinde gerçek durumu yansıtmadığı tespit edilmiştir. Bu durumda bireylerin karar alma sürecinde rasyonel olmadığı ve eksik bilgi altında etkin bir değerlendirmenin olmadığı söz konusudur. Bireyler çoğu zaman rasyonel karar alsalar dahi önyargılar, belirsizlik ve risk faktörleri etkisi altında kalarak rasyonellikten uzaklaşabilmektedir. Bu bağlamda davranışsal ekonomi yeni bir bakış açısı sunarak son dönemde önemli bir araştırma alanı oluşturmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın amacı, davranışsal ekonomi çerçevesinde bireyin karar alma süreçlerinin psikolojik açıdan değerlendirilmesidir. Buna bağlı olarak bireylerin karar alma sürecinde etkili olan teorilere yer verilmiştir. Bulgular, mevcut teorik yaklaşımların yanı sıra çalışmalarda psikolojinin birey davranışı üzerindeki etkisinin dikkate alınması gerekliliğine dikkat çekmektedir. Bu doğrultuda politika yapıcılar politika uygulamalarında sadece rasyonel varsayımı dikkate almak yerine politikaların etkinliğini arttırabilmek amacıyla ekonomide davranışsal yaklaşımlar benimsemeleri önem arz etmektedir.

References

Aktan, C. C. (2018). Davranışsal iktisat (iktisadi davranış, karar ve seçimlerde irrasyonelite ve sonuçları: Zihinsel hata ve yanılgılar), içinde: Yeni iktisat okulları ve iktisadi düşünce, Ankara: Seçkin Yayınları.

Al-Dahan, N. S. H., Hasan, M. F., & Jadah, H. M. (2019). Effect of cognitive and emotional biases on investor decisions: An analytical study of the iraq stock exchange. International Journal of Innovation, Creativity and Change, 9(10), 30-47.

Alm, J., & Bourdeaux, C. J. (2014). Applying behavioral economics to the public sector (No. 1405).

Aslan, R. (2016). Bireysel yatırımcıları finansal yatırıma yönlendiren faktörlerin davranışsal finans açısından araştırılması: Şanlıurfa iline bağı Viranşehir. Yüksek lisans tezi, Çağ Üniversitesi, Mersin.

Aydın, Ü. ve Ağan, B. (2016). Rasyonel olmayan kararların finansal yatırım tercihleri üzerindeki etkisi: Davranışsal finans çerçevesinde bir uygulama. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 95-112.

Bakırcı, F., Sarıkaya, M. ve Bayraktar, A. (2021). Bireysel kararların davranışsal iktisat açısından değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(4), 1223-1244.

Bourgine, P., & Nadal, J. P. (Eds.). (2013). Cognitive economics: an interdisciplinary approach. Springer Science & Business Media.

Çelik, Ç. (2013). İMKB’de işlem yapan yatırımcıların davranışlarını belirlemeye yönelik bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.

Diamond, P., & Vartiainen, H. (2007). Introduction to behavioral economics and its applications. Introductory Chapters, in: P.Diamond & H.Vartiainen (ed.),Behavioral economics and ıts applications. Princeton University Press.

Dumludağ, D., & Ruben, E. (2015). Davranışsal İktisadın Gelişimi. İktisat ve Toplum, 58, 4-9.

Özen, E., & Ersoy, G. (2022). Behavioral finance and financial literacy: an evaluation for teachers. Journal of Economics and Business Issues, 2(1), 33-44.

Eser, R., & Toigonbaeva, D. (2011). Psikoloji ve İktisadın Birleşimi Olarak, Davranışsal İktisat. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 61, 287-321.

Gupta, S., & Sharma, K. (2020). Research paper on Behavioral Finance in Banking; Analysis of Investment Preferences of Individual Investors. UGC Care Journal, 19(39), 296-299.

Hens, T., & Bachmann, K. (2011). Behavioural finance for private banking. John Wiley & Sons.

Heracleous, L. T. (1994). Rational decision making: Myth or reality? Management Development Review, 7(4), 16-23.

Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An analysis of decision under risk. Econometrica, 47(2), 263-292.

Kahneman, D., & Tversky, A. (1981). The framing of decision and the psychology of choice. Science, New Series, 211(4481), 453-458.

Kurt, S. (2011). Davranışsal ekonomi yaklaşımlarının tüketici karar verme tarzları ile açıklanması ve bir uygulama. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.

Küden, M. (2014). Davranışsal finans açısından bireysel yatırım tercihlerinin değerlendirilmesi. Yüksek lisan tezi, Gediz Üniversitesi, İzmir.

Metawa, N., Hassan, M. K., Metawa, S., & Safa, M. F. (2019). Impact of behavioral factors on investors’ financial decisions: Case of the Egyptian stock market. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 12(1), 30-55.

Mullainathan, S., & Thaler, R. H. (2000). Behavioral economics. National Bureau of Economic Research Cambridge, 7948(1), 1-11.

Özcan, H. (2011). Davranışsal finansın bireysel yatırımcıların karar mekanizmaları üzerindeki etkileri: Finansal yatırımcıların değerlendirilmelerine yönelik bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Nevşehir Üniversitesi, Nevşehir.

Sattar, M. A., Toseef, M., & Sattar, M. F. (2020). Behavioral finance biases in investment decision making. International Journal of Accounting, Finance and Risk Management, 5(2), 69-75.

Simon, H. A. (1956). Rational choice and the structure of the environment. Psychological review, 63(2), 129-138.

Teitelbaum, J., & Zeiler, K. (2018). Research handbook on behavioral law and economics. Northampton, MA : Edward Elgar Pub

Tomak, S. (2009). Girişimci ve hevristikleri: Kavramsal çözümleme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 145-166.

DAVRANIŞSAL EKONOMİ BAĞLAMINDA FİNANSAL KARARLARIN İNCELENMESİ