TÜRKİYE’DE ÇEVRESEL DAVRANIŞ KONUSUNDA YAPILAN LİSANSÜSTÜ TEZ ÇALIŞMALARININ  İNCELENMESİ: AN ANALYSIS OF GRADUATE THESIS STUDIES ON ENVIRONMENTAL BEHAVIOR IN TÜRKİYE

Ali ÇETİNER; Engin ERDAL; Nadiye Derya ERDAL

doi:10.5281/zenodo.14582552

Authors

Ali ÇETİNER MEB
Engin ERDAL MEB https://orcid.org/0000-0002-8748-1016
Nadiye Derya ERDAL MEB https://orcid.org/0000-0003-0599-2531

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.14582552

Keywords:

Environmental behavior, environmental education, environment, thesis review

Abstract

The aim of this study is to examine the postgraduate theses on environmental behavior. Qualitative research method was used in the study. The data of the study were collected by document analysis technique. The theses examined in the study were accessed through the National Thesis Center of the Council of Higher Education. A search was made with the keyword 'environmental behavior'. Fourteen postgraduate theses on environmental behavior were included in the study. The theses included in the study were examined in terms of year, thesis type, university, institute, department, gender of authors, titles of advisors, methods used, data collection tools, data analysis techniques, sample groups, language, subject areas, keywords and number of pages. As a result of the research, it was determined that theses on environmental behavior were limited, there were no doctoral theses, quantitative methods were mostly used, the majority of thesis advisors had the title of Prof. Dr., the studies were mostly conducted at Kastamonu University, the researches were mostly conducted by female researchers, and the number of theses increased in 2022 and 2023. In addition, it was determined that most of the theses were conducted in the institute of educational sciences, most of the theses were prepared in the main branch of basic education, most of the data collection tools were scales, most of the analysis techniques were t-tests, and most of the sample group consisted of university students. Based on the results of the research, more thesis studies, especially doctoral theses, should be conducted. Theses on environmental behavior in which qualitative methods are also used should be prepared. Sample groups, data collection tools and analysis techniques used in theses on environmental behavior should be diversified.

References

Ağbuğa, F. (2016). Çevre sorunlarına etik bir yaklaşım: Felsefi bir sorgulama. Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.

Arık, S. (2019). Sürdürülebilir çevre eğitimi ile ilgili tezlerin eğilimleri: Bir sistematik inceleme. I. Uluslararası Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Sempozyumu (UBEST-2019)(02-04 Mayıs 2019), İzmir.

Arslan, M. D. ve Hamzaoğlu, E. (2023). 2020-2022 yılları arasında türkiye’de yayınlanan çevre eğitimi konulu tezlerin yönelimleri (Tendencies of environmental education theses published in Turkey between 2020-2023). Journal Of Anatolian Cultural Research (Jancr), 7(2), 94-115.

Atasoy, E. (2005). İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisi üzerine bir çalışma. Doktora tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.

Bahar, M. ve Kiras, B. (2017). Türkiye’de yayımlanan çevre eğitimi konulu makale ve tezlerin genel analizi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 1702-1720.

Başgelen Akbaş, L. (2019). Sürdürülebilir kalkınma konusunda yapılan eğitim araştırmalarına yönelik doküman analizi. Yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.

Buldur, A. ve Keskin, M. E. (2022). Okul öncesi eğitimde çevre eğitimi alanında yapılan çalışmaların içerik analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 73-86.

Çayır, Ş. ve Uzun, B. (2016). Çevre eğitimi araştırmalarında kullanılan anahtar kelimelerin analizi. V. Sakarya’da Eğitim Araştırmaları Kongresi, 9.

Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. (3. Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.

Eilam, E., & Trop, T. (2012). Environmental attitudes and environmental behavior-which is the horse and which is the cart? Sustainability, 4(9), 2210-2246.

Erten, S. (2005). Okul öncesi öğretmen adaylarında çevre dostu davranışların araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 91-100.

Erten, S., (2006). Çevre eğitimi ve çevre bilinci. Çevre ve İnsan Dergisi .

İbret, B. Ü. ve Yılmaz, O. (2019). Sosyal bilgilerde çevre eğitimi: lisansüstü çalışmalara ait bir inceleme. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 431-449.

Kahyaoğlu, M. (2016). Türkiye’de doğa eğitimi üzerine yapılan çalışmalarının analizi: Bir meta sentez çalışması. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-14.

Karakoyun, N. ve Uzun, N. (2022). 2011-2022 yılları arasında Çevre Eğitimi ile ilgili yayımlanan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 51-65. DOI: https://doi.org/10.47479/ihead.1111586

Kaygısız, G. M., Benzer, E. ve Eren, C. D. (2019). Aktif öğrenmeye dayalı etkinliklerin okul öncesi öğretmen adaylarının çevre etiği farkındalığı, çevre davranışı ve çevre eğitimine ilişkin özyeterliklerine etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 50(50), 125-141.

Keleş, R. ve Hamamcı, C. (2005). Çevre politikası. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.

Kılıç, M. (2022). Yerel yönetim çalışanlarının çevresel davranış ve duyarlılıklarının değerlendirilmesi-İzmir ili örneği. Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.

Kurt, A. (2019). Türkiye’de kentleşme ve çevre sorunları alanında hazırlanmış kayıtlı lisansüstü tezlerin bibliyometrik incelemesi. Yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi, Aksaray

Memişoğlu, H. ve Akman, B. (2024). Türkiye’de sosyal bilgiler öğretiminde yaşanan sorunlara yönelik lisansüstü tezlerin incelenmesi. Social Sciences Studies Journal (Sssjournal), 8(97), 1541-1557.

Öner, Ö. ve Türkoğlu, M. E. (2020). Eğitim denetimi alanındaki lisansüstü tezlerinin incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 1265-1285.

Öney, H. (2022). Çevre okuryazarlığı konusunda yapılmış olan nitel araştırma çalışmalarına yönelik betimsel bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi. Ankara.

Özbey, Ö. F. ve Şama, E. (2017). 2012-2016 arasındaki yıllarda çevre eğitimi kapsamında yayımlanan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 212-226.

Sönmez, D. (2017). Eğitim ve öğretim alanındaki çevre etiği tez çalışmalarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 55-66.

Süllü, M. E. ve Engin, S. G. (2024). Ortaöğretim öğrencilerinin algıladıkları sporcu kimliği düzeyi ile çevresel davranış arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 260-274.

Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.

Şüyün, B. (2010). İlköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik bilinç ve algılamaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.

Teksöz, G., Şahin, E. ve Ertepınar, H. (2010). Çevre okuryazarlığı, öğretmen adayları ve sürdürülebilir bir gelecek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 307-320.

Tıraş, E. ve Aydeniz, N. (2023). Türkiye’de Manevi Danışmanlık Üzerine Hazırlanmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Socrates Journal Of Interdisciplinary Social Studies, 9(31), 39-50.

Türkmen, L. (2008). Ekolojik konu ve sorunlar. Çevre eğitimi, 153-178.

Uygun, K. ve Karabulut, Ş. (2023). Çevre okuryazarlığı ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Journal of Innovative Research in Social Studies, 6(1), 1-18.

Ünalan, A. (2018). Öğretmenlerin çevreye yönelik davranış düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.

Yıldız, K., Sipahioğlu, Ş. ve Yılmaz, M. (2005). Çevre bilimi ve eğitimi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık

Yılmaz, Ş., Aydın, F. ve Bahar, M. (2015). 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(19), 383-413.

www.csb.gov.tr sitesinden alınmıştır.

AN ANALYSIS OF GRADUATE THESIS STUDIES ON ENVIRONMENTAL BEHAVIOR IN TURKEY