SANATTA YANILSAMALAR ve HAKİKAT ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Özet

Hakikat kavramı felsefi anlamda düşünceyle nesnesi arasındaki uygunluk veya düşüncenin gerçekle uyuşmasıdır. Gerçek ise somut ve nesnel olarak var olan anlamındadır. Sanatsal eserlerde gördüklerimizden çıkardığımız ve inandığımız anlamların hakikat ve gerçeklikle ilişkisi nedir? Bir yandan var olanı, daha merak edilen bir olgu haline getiren metaforlar, bir yandan sanatta gösterilen imgelerin hakikat ile olan ilişkisini hiçe sayarak her şeyi rastlantısal sebeplere dayandıran pozitivizm önümüzde durmaktadır. Pozitivizm ve simülasyon kavramlarının etkisi, insanlar arasındaki iletişimi simulatif bir ortama çekmiş ve yüz yüze olan iletişimi zayıflatmıştır. Günümüzde sanatsal çalışmalarda ifade edilen eserlerin “hakikatin sadece bir temsili” olduğunun unutulması, yanılsamaların gerçek olarak algılanması, bizleri adeta simulatif bir yaşam formuna sokmuştur. Bu makalenin amacı somutlaştırılmış simülasyonların gerçeğin yerini almasının ne derece doğru olduğunun, insanın makineleşmeye indirgenip indirgenemeyeceğinin gerçeklik ve hakikat ilkesi çerçevesinde saptanmasına yardımcı olmaktır. Bu nedenle görme eylemi, hakikat ve simülasyon gibi kavramlara değinerek yanılsamalar ve gerçeklik üzerine değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır. Candaş Şişman ve Camilo Matiz’den örnekler verilerek yanılsamaların sanattaki izleri yakalanmaya çalışılmıştır.