YAPAY ZEKÂ ETİĞİ: EĞİTİMDE KULLANIMININ SINIRLARI VE SORUMLULUKLARI

ETHICS OF ARTIFICIAL INTELLIGENCE: LIMITS AND RESPONSIBILITIES OF ITS USE IN EDUCATION

Özet

Bu çalışma, yapay zekânın eğitimdeki rolü ve bu süreçte ortaya çıkan etik sorunları incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçtan hareketle çalışmada öncelikli olarak yapay zekâdan bahsedilerek yapay zekânın eğitimdeki rolü üzerine durulmuştur. Daha sonra yapay zekâ etiği ele alınarak çalışmanın odak noktası olan eğitimde etik sorunlar vurgulanarak öneriler getirilmiştir. Eğitimde yapay zekânın kullanılması öğretimi dönüştürme gücüne sahipken, bunun yanı sıra farklı etik ilkeleri de beraberinde getirir. Yapay zekâ uygulamalarının eğitim alanında kullanılması öğrenci verilerinin toplanması, analiz edilmesi ve nasıl kullanıldığı gibi konularda belli başlı soruları akla getirmektedir. Nitekim bu çalışma bu bakımdan yapay zekânın eğitimdeki uygulama alanlarını inceleyerek kişiselleştirilmiş öğrenme, değerlendirme sistemleri, sanal öğretmenler gibi yenilikçi yaklaşımların potansiyeline vurgu yapmaktadır. Fakat bunun yanında uygulamaların getirmiş olduğu etik problemler göz ardı edilmemesi gereken bir durumdur. Öğrenci verilerinin gizliliği, verilerin güvenliği, eşitlik, ayrımcılığa karşı duyarlı olma gibi durumlar yapay zekânın eğitim alanında kullanımının dikkate alınması gereken bazı unsurlardır. Bununla birlikte yapay zekânın eğitim alanındaki sorumluluğunun dikkate alınması eğitimcilerin yapay zekânın nasıl çalıştığı konusunda şeffaf olması, sistemin eşit bir şekilde kullanılması konusunda önemlidir. Sonuç olarak yapay zekânın eğitime entegrasyonu gerek fırsat gerekse zorlukları beraberinde getirir. Etik ilkelerin göz önünde tutulması eğitim alanında yapay zekânın etkili ve sorumlu bir şekilde kullanılabilmesi bakımından gerekli bir durumdur. Yapay zekânın sunduğu imkânlar değerlendirilirken yapay zekâ etiğinin getirdiği sorumlulukların da dikkate alınması gerekmektedir. Bu çalışma ile literatürdeki çalışmalara katkı sağlayacağı ve var olan boşluğu doldurarak destekleyeceği düşünülmektedir. Her alanda olduğu gibi eğitim alanında da yapay zekâ etiğinin önemini her geçen gün arttırdığı ve elzem bir durum olduğu kaçınılmazdır.