DİJİTAL ÇAĞDA ÇOKULUSLU İŞLETMELER: STRATEJİLER, YAPI VE YÖNETİM ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA
MULTINATIONAL BUSINESSES IN THE DIGITAL AGE: A QUALITATIVE STUDY ON STRATEGIES, STRUCTURE AND MANAGEMENT
Özet Görüntüleme: 50
/ 
PDF İndirme: 21
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14543702%20Anahtar Kelimeler:
Dijitalleşme, uluslararasılaşma, çokuluslu işletmeler, strateji, yapı, yönetim.Özet
Dijital teknoloji kurumsal stratejilerin yapı taşları haline geldiği günümüzde iş faaliyetlerini ve çalışma biçimlerinin değişime zorlamaktadır. Buna ilaveten tüketici davranışlarını beklenti ve ürün veya hizmet değerlendirilmesinde önemli değişikliğe yol açmıştır. Bu değişimler ile başa çıkabilmek için işletmelerin dönüşümü ve uyum sağlayabilme yeteneği nihai amaçlarına ulaşma yolculuğunda oldukça önemlidir. Çokuluslu işletmeler daha geniş ölçekte faaliyet göstermektedir. Bu çevre ulusal ölçekli faaliyetlere göre oldukça karmaşık, belirsiz ve pazar oldukça çeşitlidir. Böyle bir çevrede dijital dönüşüm, işletmelerin organizasyon yapısını, inovasyon ile yeni ürün ve hizmet geliştirme süreçlerini, işletmenin kültürünü, çalışanları ve ekipleri yönetme üzerindeki etkileri ile işletme perdormansını ve rekabet gücünü etkilemektedir. Bu kapsamda araştırmanın amacı, küreselleşme, uluslararasılaşma ve dijitalleşme bağlamında çokuluslu işletmelerin örgütsel yapısını, stratejilerini ve yönetim şeklini irdelemek, kavramsallaştırmak, fikir ortaya koymak ve öneriler sunmaktır. Araştırmada yer alan farklı kavramların irdelenebilmesi ve aralarındaki ilişkinin ortaya çıkarılması için mevcut fiziksel veya elektronik belge ve kayıtların yer aldığı farklı kaynaklara ulaşmaya, ikincil verilerin elde edilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle araştırmada nitel yöntemlerden biri olan dokuman inceleme metodu benimsenmiştir. Araştırma sonucunda, dijital dönüşümün iş faaliyetlerini hız, kalite ve maliyet düşüklüğü etkilediği ve sürdürülebilir rekabet avantajı kazanabileceği belirlenmiştir.
Referanslar
Akgeyik, T. (2000). Çokuluslu işletmeler ve küresel insan kaynakları stratejisi. In Journal of Social Policy Conferences (No. 43-44). Istanbul University.
Aktaş, K. (2015). Uluslararası işletmelerde stratejik yönetim. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 1-19.
Andreff, W. (2009). Outsourcing in the new strategy of multinational companies: foreign ınvestment, ınternational subcontracting and production relocation. Papeles de Europa, 18, pp. 5-34.
Aksoy, C. (2020). Dijital çağda çalışma hayatında yeni trendler. H. T. Uysal, C. Aksoy ve F. Yılmaz (Ed.), Dijital Yönetim içinde (ss. 1-22). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Altunoğlu, E. A., ve Kocakula, Ö. (2018). Uluslararası örgüt yapıları ve yönetim. F. Şahin, S. Çiçek ve A. E. Altınoğlu (Ed.), Uluslararası işletmecilik: kuram ve uygulama içinde (ss.310-338). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Baldwin, R. (2010). Integration of the North American economy and new-paradigm globalisation. CEPR Discussion Paper, No. 7523.
Bereznoy, A. (2017). Corporate foresight in multinational business strategies. Форсайт, 11(1 (eng)), 9-22.
Buckley, P. J. (2007). The strategy of multinational enterprises in the light of the rise of China. Scandinavian Journal of Management, 23(2), 107-126.
Calof, J. L., & Beamish, P. W. (1995). Adapting to foreign markets: Explaining internationalization. International business review, 4(2), 115-131.
Chen, M. X. (2011). Interdependence in multinational production networks. Canadian Journal of Economics/Revue canadienne d'économique, 44(3), 930-956.
eMarketer. (2024). Dünya çapında Perakende E-ticaret Tahmini 2024. https://www.emarketer.com/content/worldwide-retail-ecommerce-forecast-2024 Erişim tarihi: 27.10.2024.
Doğan, Ö. İ., ve Özpekin, I. (2007). Üretim yönetiminde kritik bir karar: satın al ya da üret analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(4), 87-119.
Erdoğdu, A. (2006). Çok Uluslu Şirketlerde Bilgi Yönetimi. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Eren, E. (2018). Yönetim ve organizasyon (çağdaş ve küresel yaklaşımlar, 12. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım ve Dağıtım.
Ergüven, E. (2014). Üretimin uluslararasılaşmasının türkiye imalat sanayisi üzerindeki etkileri, yabancı sermayeli imalatçı ihracatçılar üzerine bir uygulama. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Erkutlu, H., & Eryiğit, S. (2001). Uluslararasılaşma süreci. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), 149-164.
Günay, N. (2005). Türkiye’de hazır giyim ve konfeksiyon endüstrisinde uygulanan uluslararası pazarlara giriş stratejileri: sorunlar ve çözüm yolları. Ege Academic Review, 5(1), 89-97.
Güler, M. (2018). Uluslararası işletmeciliğe giriş ve küreselleşme. F. Şahin, S. Çiçek ve A. E. Altınoğlu (Ed.), Uluslararası işletmecilik: kuram ve uygulama içinde (ss.34-67). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Kartal, B., & Ay, C. (2004). Globalizasyonun çok uluslu işletmelerin pazarlama ve yönetimine etkileri. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 11(2), 11-26.
Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
Klein, M. (2020). İşletmelerde dijital dönüşüm ve etmenleri. Journal of Business in The Digital Age, 3(1), 24-35. https://doi.org/10.46238/jobda.729499.
Levitt, T. (1983), The Globalization of markets. Harward Business Review, 61(3), pp: 69-81.
Marketing Türkiye. (2024). Dünyanın en değerli 500 markası. https://www.marketingturkiye.com.tr/haberler/dunyanin-en-degerli-500-markasi/ Erişim tarihi: 01.11.2024.
Medina, J. F., & Duffy, M. F. (1998). Standardization vs globalization: a new perspective of brand strategies. Journal of Product & Brand Management, 7(3), 223-243.
Meyer, K. E. (2000). International production networks and enterprise transformation in Central Europe. Comparative Economic Studies, 42, 135-150.
Özalp, İ., Eren, G., ve Öcal H. (1993). Çokuluslu işletmelerin organizasyon yapıları ve Tusaş Uçak Motorları Sanayi A.Ş. örneği. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-24.
Özbozkurt, O. B., ve Yeşilkuş, F. (2022). Çok uluslu işletmeler ve tekelleşmenin uluslararasılaşması. Socıal Scıences Studıes Journal (SSSJournal), 5(41), 4312-4321.
Özdemir, M. ve Okursoy, A. (2018). Uluslararası üretim yönetimi. F. Şahin, S. Çiçek ve A. E. Altınoğlu (Ed.), Uluslararası işletmecilik: kuram ve uygulama içinde (ss. 456-480). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Öztürk, O. C. (2014). Marka Yönetimi ve Uluslararasılaşma Süreci. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.
Saydan, R., & Kanıbir, H. (2007). Global pazarlamada toplumsal kültür farklılıklarının önemi (çokuluslu şirket ve yerel kültür örnekleri). 6(22), 74-82.
Serinkan, C. & Bağcı, Z. (2012). Çok uluslu işletmelerin faaliyet şekilleri ve organizasyon yapıları, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, (2), 91-117.
Shah, F. A., Yusaff, R. M., Hussain, A., & Hussain, J. (2012). A critical review of multinational companies, their structures and strategies and their link with international human resource management. Journal of Business and Management, 3(5), 28-37.
Şen, C. (2019). Çokuluslu şirketlerde kurumsal kuramın öngördüğü meşruiyet kazanma ve eşbiçimlilik çabalarına koşul bağımlılık kuramı açısından bir bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(29), 293-315.
Türkyılmaz, S. (2024). Dijital dönüşüm: tarihçesi, tanımı ve işletmeler üzerindeki etkisi. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 276-297. https://doi.org/10.52122/nisantasisbd.1459265.
Ünsar, S. (2007). Uluslararasi işletmelerde üretim stratejileri. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 2(7), 695-708.
Ülgen, H. ve Mirze, S. K. (2018). İşletmelerde Stratejik Yönetim. (Güncellenmiş 9. Baskı). Beta basım yayım, İstanbul.
Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Genişletilmiş 9. baskı). Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Yılmaz, Y. (2021). Dijital ekonomiye geçiş süreci, ölçümü ve dijitalleşme verimlilik ilişkisi. İstanbul İktisat Dergisi, 71(1), 283-316.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
