HUSSERL VE MERLEAU-PONTY FENOMENOLOJİLERİNDE ÖZNELLİK, ÖZNELERARASILIK VE SOLİPSİZM PROBLEMİ

Özet

İnsan dünya içinde biricik bir varlık olmasının yanı sıra tarihsel, toplumsal, sosyal kültürel bir varlıktır. Varoluşunu ancak başkalarının varoluşuyla bir araya geldiği ortak bir sosyo-kültürel yaşama dünyası içinde başkalarıyla anlamlı ilişkiler kurarak gerçekleştirebilir.

Ben ve başkalarının karşı karşıya gelmesi hem sosyo-kültürel bir dünyanın kurulmasını ya da halihazırda insan varoluşuna verilmesini hem de ben ve başka-ben’in kurulan bu yaşama dünyası içinde birbirleriyle ilişkiye girmelerini gerektirir. Sosyo-kültürel dünyanın nasıl kurulacağı sorusu beraberinde ben ve başkası arasındaki ilişkinin nasıl tesis edileceğini merkeze alan öznelerarasılık problemini getirir.

Fenomenolojik hareketin iki önemli temsilcisi olan Edmund Husserl (1859-1938) ve Maurice Merleau-Ponty (1908-1961) için öznelerarasılık probleminin temelinde öznellik kavramı yatar. Öznelerarasılığın tesis edilmesinde öznellik, öznelerarasılık ve dünya iç içe geçmiş, birbirinden bağımsız olarak düşünülemeyecek olan kavramlardır. 

Bu çalışmanın amacı ben bu dünyada tek başıma mıyım yoksa benden başka özneler de var mı sorusunu merkeze alan solipsizm problemini ve başkalarının varlık anlamlarını nasıl açığa çıkartabilirim, başka özneleri nasıl deneyimleyebilirim sorularını merkeze alan öznelerarasılık/intersubjektivite problemini öznellik kavramı temelinde ele alarak Edmund Husserl ve Maurice Merleau-Ponty fenomenolojileri çerçevesinde tartışmak, ben, başkası ve kültürel ve  sosyal dünya arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır.