“ÖTEKİ BEDEN”DE SİBERFEMİNİST YANSIMALAR

CYBERFEMINIST REFLECTIONS IN THE “OTHER BODY”

Özet

Siberfeminizm, dijital teknolojilerin toplumsal cinsiyet, kimlik ve beden anlayışları üzerindeki etkilerini ele alan bir kavram olarak, postmodern düşüncenin bir uzantısıdır. 1980’lerin ortasında Donna Haraway tarafından yazılan “Siborg Manifestosu” ile temelleri atılan siberfeminizm, biyolojik sınırları aşan, teknolojiyle harmanlanmış kimlikler ve bedenler fikrini tartışmaya açmıştır. Bu bağlamda siberfeminizm, bedeni yalnızca biyolojik bir yapı olmaktan çıkarıp dijitalleşen, değişen ve dönüşen bir veri alanı olarak incelemektedir. Dolayısıyla "öteki beden," normatif biyolojik ya da kültürel yapılar dışında kalan, dışlanan ya da yeniden tanımlanan bedenleri ifade etmektedir. Dolayısıyla araştırmada siberfeminizm çerçevesinde "öteki beden" kavramının çağdaş sanattaki yansımalarını incelemek amaçlanmıştır. Bu bağlamda dört önemli sanatçının araştırmaya konu olan sanat üretimleri örneğinde, “öteki beden”in çağdaş sanattaki temsil biçimleri ve siberfeminizmin bu temsillerdeki rolü ele alınmıştır. Heather Dewey-Hagborg’un “Xeno in Vevo”, Tabita Rezaire’in “Deep Down Tidal”, Sondra Perry’nin “Graft and Ash for a Three Monitor Workstation” ve Claudia Hart’ın “Body on Screen” isimli üretimleri, dijital teknolojilerin çağdaş sanattaki yansımaları ve “öteki beden”in temsiline dair önemli örnekler sunmaktadır. Bu dört sanatçının üretimleri üzerinden görsel analiz ve teorik çerçeve kullanılarak siberfeminizmin “öteki beden” anlayışı analiz edilecektir. Siberfeminizmin çağdaş sanatta “öteki beden” kavramına olan etkileri araştırmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Sanatın toplumsal normları ve kimlik yapılarını nasıl sorgulayıp dönüştürdüğüne odaklanılarak, dijital teknolojilerin toplumsal yapıları dönüştürme potansiyeline sahip olduğu vurgulanacaktır. Araştırma çağdaş sanatın ve siberfeminizmin kesişim noktasındaki güçlü etkilerinin ortaya konması bağlamında önem taşımaktadır. Sonuç olarak bu araştırma, çağdaş sanatın “öteki beden”in temsili ile dijital teknolojiler arasındaki ilişkilerini inceleyerek, siberfeminizmin beden politikalarına dair nasıl eleştirel bir bakış açısı sunduğunu ortaya koymuştur. Araştırmada ele alınan üretim örnekleri, dijital teknolojiler ve siberfeminist yaklaşımlar aracılığıyla, toplumsal normların nasıl sorgulandığını ve toplumsal cinsiyet, kimlik ve beden kavramlarının nasıl yeniden inşa edildiğini göstermektedir. Dolayısıyla bu araştırma, sanat ve teknolojinin kesişimini toplumsal yapıları yeniden hayal etmek için güçlü bir alan olarak vurgularken, siberfeminizmin beden politikalarına dair eleştirel rolüne dikkat çekmektedir.