BİR FÜZYON DRAMATURGİSİ: SEZONUN KÂBUSU
A FUSION DRAMATURGY: NIGHTMARE OF SEASON
Özet Görüntüleme: 34 / PDF İndirme: 22
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13691456Anahtar Kelimeler:
Sezonun Kabusu, Anlatı geleneği, Tiyatro Tem, Çağdaş Türk Tiyatrosu, Füzyon dramaturgiÖzet
Bu makale Tiyatro Tem’in August Strindberg’in Matmazel Julie oyunundan yola çıkarak 2014 yılında oluşturduğu Sezonun Kabusu oyununu füzyon dramaturjisi şemsiyesi altında inceleme amacındadır. Naturalist dönemde yazılmış Matmazel Julie klasik dramatik yapıda bir oyundur. İnsanın doğasına ve yaşanan dönemin sosyolojik gerçekliğine ait kadın-erkek ilişkisindeki açmazları, sınıf farkı ile insanın biyolojisine ait güdüler arasındaki çatışmayı konu alır. Düşünsel olanın son derece baskın olduğu ve benzetmeci tiyatronun en yetkin örneklerinden olan Matmazel Julie Freytag Piramidi tekniğiyle yazılmıştır. Sezonun Kabusu ise bu oyunun aksine Matmazel Julie oyununu oynamaya çalışan bir oyuncuyu konu alan ve göstermeci tiyatronun oyun kurma-oyun bozma, taklit gibi özelliklerini kullanarak yazılan Matmazel Julie’nin etrafında oluşturulmuş bir çerçeve metindir. Hem kapalı biçimin hem de açık biçimin özelliklerini barındıran Sezonun Kabusu seyirlik geleneğe ait kuvvetli göstergelere sahip olmakla birlikte hem biçim hem de içerik olarak Batı tiyatrosunun dramaturjik özellikleriyle kurulmuştur. Nihayetinde geleneksel olanın dönüşerek yaşayabileceğine inanarak üretilen oyun tiyatroda gerçeklik, sahne ile seyir yeri arasında kurulan dördüncü duvarın sahnedeki iki oyuncu arasında da kurulup kurulamayacağı, geleneğin aynıyı sürdürerek mi, mevcudu dönüştürerek mi sürdürüleceği konularını tartışmaya açması bakımından bir füzyon dramaturgisi olarak isimlendirilmiştir.
Referanslar
And, M. (1985). Türk tiyatro tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
Brocket, O.G. (2017). Tiyatro tarihi (Haz. İnönü Bayramoğlu), Ankara: Dost Kitabevi.
Carlson, M. (2008). Tiyatro teorileri (Çev. Barış Yıldırım & Eren Buğlalılar). Ankara: De-Ki Kitabevi.
Karabulut, T. (2015). Dramatik yapının analizinde freytag tekniğinin kullanımı. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 39, 37-55.
Konur, T. (1995). Ortaoyunu. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 12, 47-51.
Kudret, C. (2007). Ortaoyunu. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Metin Basat, E. (2023). Ortaoyunu tekerlemelerinde anlatı gösteri birlikteliği. Milli Foklor, 18(137), 37-47.
Nutku, Ö. (1999). Uzatmalı Gerçekler. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Pekman, Y. (2010). Çağdaş tiyatromuzda geleneksellik. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
Selen, A. ve Aktaş, Ş. (2014). Tiyatro Tem Oyunları 3. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
Strindberg, A. (2014). Tiyatro tem oyunları 3 içinde Matmazel Julie (Haz. Ayşe Selen & Şehsuvar Aktaş). İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
Şener, S. (2006). Dünden bugüne tiyatro tarihi. Ankara: Dost Kitabevi.
TDK, Türk Dil Kurumu Sözlükleri, https://sozluk.gov.tr/
Toksoy Çeber, D. (2010). Dramatik yapıda çatışma. Güzel Sanatlar Enstitü Dergisi, 24, 147-163.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.