SAĞLIK ALANINDA ÇALIŞANLARIN ENGELLİLERE YÖNELİK TUTUMLARI
HEALTH WORKERS’ ATTITUDES TOWARDS DISABLED PEOPLE
Özet Görüntüleme: 229
/ 
PDF İndirme: 139
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.11568913Anahtar Kelimeler:
Engelli, Tutum, Sağlık ÇalışanıÖzet
Bu çalışma; sağlık alanında çalışanların engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi ve çeşitli değişkenlerin engellilere yönelik tutumlarda anlamlı farklılık oluşturup oluşturmadığının incelenmesi amacıyla planlanmıştır. Genel tarama yöntemi ile yapılan bu araştırmada verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu ile Şahin ve Gedik (2020) tarafından Türkçeye uyarlanan “Sağlık Hizmetlerinde Engelli Tutumları Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 85’i kadın, 46’sı erkek olmak üzere toplam 131 sağlık alanında çalışan katılımcı oluşturmuştur. Araştırma verileri çevrimiçi olarak toplanmış ve verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, t-testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; sağlık alanında çalışan katılımcıların engelli hastalara yönelik olumlu tutumlarının yüksek olduğu saptanmıştır. Araştırmada gelirleri gidere eşit, bir çocuğa sahip, çalışma süresi 6-10 yıl aralığında ve engelli bir yakını bulunan katılımcıların engellilere yönelik tutum puanlarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Ancak cinsiyet ve öğrenim durumu sağlık hizmetlerinde engelli tutumları ölçeği puanlarında anlamlı bir farklılık oluşturmamaktadır (p>.05).
Referanslar
KAYNAKÇA
Akçay, M. (2021). Sosyal Hizmet Uzmanlarının Engelli Bireylere Yönelik Tutumları Ve Özel Eğitimde Sosyal Hizmetlerin Rolüne İlişkin Görüşleri. Yakın Doğu Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, Kıbrıs.
American With Disabilities Act (2010). 2010 ADA Standards for Accessible Design. [http://www.ada.gov/2010ADAstandards_index.htm].
Apaydın, R. & Barış, İ. (2021). Toplumda Engelli Bireylere Yönelik Tutumun Sağlık Çalışanları Bağlamında Değerlendirilmesi. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 21(1):22-39.
Au, K.W. & Man, D.W.K. (2006). Attitudes Toward People With Disabilities: A Comparison Between Health Care Professionals and Students. Int J Rehabil Res., 29(2):155–160.
Aytaç, S. (2005). İstihdam ve Koruma Alanı Yaratmak Üzere Özürlüler İçin Sosyal Yaşam, Sosyal Siyaset Konferansları 49. Kitap, İstanbul.
Ayyıldız, N. (2013). Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Hemşirelerin Özürlü Bireylere Yönelik Tutumunun Sağlık Eğitimi Faaliyetlerine Etkisi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Öğretimi ABD, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Beşer, E., Atasoylu, G., Akgör, Ş, Ergin, F. & Çullu, E. (2006). Aydın İl Merkezinde Özürlülük Prevelansı, Etiyolojisi ve Sosyal Boyutu. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 5(4):267-275.
Chadd, E.H. & Pangilinan, P.H. (2011). Disability Attitudes in Health Care: A New Scale Instrument. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation 90(1):47-54.
Chubon, R.A. (1982). An Analysis of Research Dealing With Attitudes of Professionals Toward Disability. Journal of Rehabilitation, 48(1):25–30.
Çakırer Çalbayram, N., Aker, M.N., Akkuş, B., Durmuş, F.K. & Tutar, S. (2018). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumları. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1):30-40.
Çelik, F., Terkeş, N., Uslular, E., Şahin, Ö., Savaş, L., Karateke, A., Duygun, G. & Kahraman, H. (2017). Hemşirelerin İşitme Engelli Bireylere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(4):244-53.
Dünya Engellilik Raporu Yönetici Özeti (2011). http://siteresources.worldbank.org/TURKEYINTURKISHEXTN/Resources/4556 87-1328710754698/YoneticiOzeti.pdf (Erişim tarihi: 02.05.2023).
Eratay, E. & Çetin, E.M. (2013). Bolu İlindeki İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi. 21:1681-1694.
Franke, L.J. (2016). Attitudes Towards Individuals With Dısability Amongst Students and Employees in a Higher Educatıon Institution in The Western Cape. Master Baccalaureus Commercıı Department of Industrial Psychology, at The University of The Western Cape.
Gleeson, B. (2006). Changing Practices, Changing Minds. Paper presented in the NDA 5th Annual Conference Civic, Cultural and Social Participation: Building an Inclusive Society, Dublin, Ireland.
Gross, R. & Mcilveen, R. (1998) Psychology a New Introduction, Hodder & Stoughton, London.
Gültepe, F.O. (2020). Hemşire ve Ebelerin Engelli Bireylere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi: Çanakkale İli Örneği. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale.
Hergenrather, K. & Rhodes, S. (2007). Exploring Undergraduate Student Attitudes Towards Persons With Disabilities: Application of The Disability Social Relationship Scale. Rehabilitation Counselling Bulletin, 50(2):66–75.
Hsu, T.H. (2012). Attitudes of Taiwanese Employees Toward Their Supported Coworkers With Intellectual Disabilities. Published Doctor of Philosophy Dissertation, University of Northern Colorado.
Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar-İlkeler-Teknikler, Nobel Yayınevi, Ankara.
Kılıç, E. (2018). Üniversite Hastanesinde Engelli Bireylere Yönelik Uygulamalar ve Sağlık Personelinin Engellilere Yönelik Tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Kılıç, E. & Çıtıl, R. (2019). Üniversite Hastanesindeki Doktor ve Hemşirelerin Engellilere Yönelik Uygulamalar Konusundaki Farkındalıkları ve Engellilere Yönelik Tutumları. Turkish Journal of Family Medicine And Primary Care. 13(2):129-141.
Krajewski, J. & Flaherty, T. (2000). Attitudes of High School Students Toward Individuals With Mental Retardation. Mental Retardation, 38(2):154-162.
Küçükşen, K., Kaya, Ş.D., Uludağ, A., Yüceler, A., İleri, Y.Y. & Tekin, H.H. (2017). Sağlık Çalışanlarının Engellilere Yönelik Tutumlarının Örgüt Kültürü Açısından Değerlendirilmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(42):91-101.
Livneh, H. (1982). On the Origins of Negative Attitudes toward People with Disabilities. Rehabilitation Literature, 43:338-347.
Longoria, L. & Marini, I. (2006). Perceptions of Children’s Attitudes towards Peers with a Severe Physical Disability. Journal of Rehabilitation, 72(3):19-25.
Offergeld, J. (2012). Inclusion & Civic Participation, Poverty & Exclusion, UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities. Retrieved from http://disabilityandhumanrights.com/2012/02/23/public-attitudes-towardspersons-with-disabilities-and-their-role-in-achieving-an-inclusive-society/.
Özyürek, M. (2016). Tutumlar ve Engellilere Yönelik Tutumlar. Engellilere Yönelik Tutumların Değiştirilmesi, 5. Baskı, Kök Yayıncılık, Ankara.
Popovich, P.M., Scherbaum, C.A., Scherbaum, K.L., & Polinko, N. (2003). The Assessment of Attitudes Toward Individuals With Disabilities in The Workplace. Journal of Psychology, 137(2):163-177.
Scior, K., Kan, K.Y., McLoughlin, A. & Sheridan, J. (2010). Public Attitudes Toward People With Intellectual Disabilities: A Cross-Cultural Study. Intellectual and Developmental Disabilities, 48(4):278-289.
Scherbaum, C.A., Scherbaum, K.L., & Popovich, P.M. (2005). Predicting Job‐Related Expectancies and Affective Reactions to Employees With Disabilities From Previous Work Experience1. Journal of Applied Social Psychology, 35(5):889-904.
Şahin, H., & Gedik, Z. (2020). Attitudes Towards People With Disabilities: The Turkish Version of the Disability Attitudes in Health Care Scale. International Journal of Disability, Development and Education, pp:1-11. https://doi.org/10.1080/1034912X.2020.1724270
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2015). Using Multivariate Statistics, (sixthed), Allyn & Bacon/Pearson Education. 6. Basımdan Çeviri: Mustafa Baloğlu, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2022). Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni Ocak 2022. https://www.aile.gov.tr/media/98625/eyhgm_istatistik_bulteni_ocak_2022.pdf
T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı (2008). Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor. https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/2622/toplum-ozurlulugu-nasil-anliyor arastirma-projesi-sonuclari.pdf
Ten Klooster, P.M., Dannenberg, J.W., Taal, E., Burger, G., & Rasker, J.J. (2009). Attitudes Towards People With Physical or Intellectual Disabilities: Nursing Students and Non-Nursing Peers. Journal of Advanced Nursing, 65(12):2562-2573.
Tervo, R.C., Azuma, S., Palmer, G., & Redinius, P. (2002). Medical Students’ Attitudes Toward Persons With Disability: A Comparative Study. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 83(11):1537-1542.
Tervo, R.C., Palmer, G. & Redinius, P. (2004). Health Professional Student Attitudes Towards People With Disability. Clin Rehabil. 18(8):908-915.
Thompson, T.L., Emrich, K. & Moore, G. (2003). The Effect of Curriculum on The Attitudes of Nursing Students Toward Disability. Rehabil Nurs. 28(1):27-30.
Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı (2008). https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/2622/toplum-ozurlulugu-nasil-anliyor arastirma-projesi-sonuclari.pdf (Erişim Tarihi: 11 Mart 2020).
World Health Organisation (1980). International Classification of Impairments, Disabilities and Handicaps. WHO: Genava
World Health Organisation (2023). Disability. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/disability-and-health#:~:text=Key%20facts,1%20in%206%20of%20us.
Yazbeck, M., McVilly, K., & Parmenter, T.R. (2004). Attitudes Toward People With Intellectual Disabilities. Journal of Disability Policy Studies, 15(2):97-111.
Yıldırım Sarı, H., Bektaş, M. & Altıparmak, S. (2010). Hemşirelik Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 27:80-83.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
