GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE TÜRK TOPLUMUNDA DEĞER AKTARIMI: ÂŞIKLARDAN HALK HİKÂYELERİ ÜZERİNDEN BİR ANALİZ
VALUE TRANSFER IN TURKISH SOCIETY FROM PAST TO PRESENT: AN ANALYSIS ON FOLK TALES FROM MINSTRELS
Özet Görüntüleme: 20
/ 
PDF İndirme: 23
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10999051Özet
Bu çalışma, "Âşıklardan Halk Hikâyeleri I. Cilt" üzerinden Türk halk hikâyelerinde yer alan temel değerleri incelemekte ve bu değerlerin modern Türk toplumundaki evrimini araştırmaktadır. Geleneksel halk hikâyeleri, toplumun kültürel, sosyal ve ahlaki yapılarını şekillendirmede önemli bir rol oynamıştır. Bu çalışma, Schwartz değer teorisi çerçevesinde hikâyelerde sıklıkla rastlanan güç, başarı, iyilikseverlik, gelenekselcilik gibi değer kategorilerini analiz etmektedir. Kitapta yer alan hikâyeler, âşıklar tarafından anlatılan ve genellikle toplumun ideal kabul ettiği norm ve değerleri yansıtan öykülerdir.
Çalışmamız, bu hikâyelerde sıkça öne çıkan geleneksellik, iyilikseverlik, güvenlik ve uyma gibi değerlerin günümüz Türk toplumunda nasıl yorumlandığını ve bu değerlerin toplumsal norm ve beklentilere nasıl etki ettiğini detaylı bir şekilde ele almaktadır. Araştırma, niteliksel metin analizi yöntemi kullanarak hikâyelerdeki değer ifadelerini ve bu değerlerin toplum üzerindeki etkilerini sistematik bir biçimde incelemektedir. Bu analiz, geleneksel değerlerin modern toplumda nasıl bir dönüşüm geçirdiğini ve bu dönüşümün toplumsal yapıya olan yansımalarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Sonuç olarak, halk hikâyelerinin toplumsal değerler üzerindeki etkisinin anlaşılması, kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılmasında kritik öneme sahip olduğu vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Halk Hikâyelerii Türk Kültürü, Değerler Eğitimi ve Schwartz Değer Teorisi
Referanslar
Alptekin, A. B. (2015). Halk Hikâyelerinin Motif Yapısı, Ankara: Akçağ Yayınları.
Alus, S. M. (1966). “Destan, Destanlar”, İstanbul Ansiklopedisi, C. 8, (haz. Reşad Ekrem Koçu), İstanbul: Koçu Yayınları, 4520-4524.
Artun E. (2011). Âşıklık Geleneği Ve Âşık Edebiyatı, Adana, Karahan Kitabevi.
Aslan E. (2007). Çıldırlı Âşık Şenlik, Ankara, Maya Akademi Yayınları.
Assmann, J. (2001). Kültürel Bellek Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve PolitikKimlik, (çev. Ayşe Tekin), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Aytaç, G. (2003). Genel Edebiyat Bilimi, İstanbul: Say Yayınları.
Aytür, Ü. (1977). Henry James ve Roman Sanatı, Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve TarihCoğrafya Fakültesi Yayınları.
Bali, M. (1973). Ercişli Emrah ile Selvi Han Hikâyesi Varyantların Tespiti ve Halk Hikâyeciliği Bakımından Önemi, Ankara: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
Banarlı, N. S. (1998). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
Bascom, W. R. (1954). Four Functions of Folklore. The Journal of American Folklore, Vol. 67, No. 266, pp. 333-349.
Başgöz İ. (1986). Folklor Yazıları, İstanbul, Adam Yayınları.
Başgöz, İ. (1952). Turkish Folk Stories about the Lives of Minstrels. The Journal of American Folklore, Vol. 65, No. 258, pp. 331-339.
Başgöz, İ. (2012). Türkülü Aşk Hikâyeleri Bir Gösterim Olarak, İstanbul: Pan Yayıncılık.
Bates, D. G. (2013). 21. Yüzyılda Kültürel Antropoloji İnsanın Doğadaki Yeri, (çev. Suavi Aydın vd.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Bekki, S. (2006). “Âşık Şiirinin Siyasallaşması Üzerine Bir Deneme 1960–1980”, VII. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, 27 Haziran-01 Temmuz 2006
Bogatyrev, P. (1971). The Functions of Folk Costume in Moravian Slovakia, trans. RG Crum, The Hague: Mouton.
Boratav P. N. (2000). Halk Edebiyatı Dersleri, İstanbul, Türkiye Ekonomik Ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.
Boratav, P. N. (1999). 100 Soruda Türk Folkloru, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Boratav, P. N. (2002). Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
Boratav, P. N. (2003). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı, İstanbul: K Kitaplığı.
Çetin, İ. (2020). Türk Halk Hikâyeciliği-Türkiye Sahası-, Ankara: Nobel Yayınları.
Çobanoğlu, Ö. (2000). Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü, Ankara: Akçağ Yayınları.
Çobanoğlu, Ö. (2002). Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Ankara: Akçağ Yayınları.
Çobanoğlu, Ö. (2004). “Halk Hikâyesi”, Türk Dünyası Edebiyat Kavramları ve Terimleri Ansiklopedik Sözlüğü Cilt 3, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, 179-185.
Çobanoğlu, Ö. (2007). Âşık Tarzı Edebiyat Geleneği ve İstanbul, İstanbul: 3F Yayınevi.
D’ohsson M.M. : (T.Y.). 18. Yüzyıl Türkiyesinde Örf Ve Âdetler, (Çev. Zerhan Yüksel), Tercüman Yayınları.
Düzgün D. (2002). “Âşıklık Geleneğinin Değişim Ve Dönüşüm Sürecinde Barış Manço Olgusu”, Milli Folklor Dergisi, S. 84, S. 42-50.
Ekici, M. (2011). Halk Bilgisi (Folklor) Derleme ve İnceleme Yöntemleri, Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
Elçin, Ş. (1997). Halk Edebiyatı Araştırmaları II, Ankara: Akçağ Yayınları.
Elçin, Ş. (2004). Halk Edebiyatına Giriş, Ankara: Akçağ Yayınları.
Görkem, İ. (2006). Yeni Bilgiler Işığında Dadaloğlu Bütün Şiirleri, İstanbul: E Yayınları.
Harvey, D. vd. (2016). “Antibiotic Spider Silk: Site-Specific Functionalization of Recombinant Spider Silk Using “Click” Chemistry”, Advanced Materials, 29 (10).
Haviland, W. A. vd. (2008). Kültürel Antropoloji, (çev. İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Kaya D. (1999). Âşık Ruhsatî, Sivas, Sivas Belediyesi Kültür Yayınları.
Köprülü M. F. (2004). Saz Şairleri, Ankara, Akçağ Yayınları.
Maryanski, A., & Turner, J. H. (2000). “Functionalism and Structuralism”, Encyclopedia of Sociology, Vol. 2, (ed. Edgar F. Borgatta, Rhonda J. V. Montgomery), New York: Macmillan Reference, pp. 1029-1037.
Mullen, P. B. (1969). “The Function of Magic Folk Belief Among Texas Coastal Fishermen”, Journal of American Folklore, Vol. 82, No. 325, pp. 214-225.
Özdemir C. (2015). Âşık Edebiyatında İdeal İnsan Tasavvuru Olarak “Yiğit Tipi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 8, S.41. S. 292-300.
Schultz, P. W., Gouveia, V. V., Cameron, L. D., Tankha, G., Schmuck, P. ve Franěk, M. (2005). Values and their relationship to environmental concern and conservation behavior. Journal of Cross-cultural Psychology, 36(4), 457- 475.
Schwartz, H. S. (1994). Are there universal aspects in the structure and contents of human values?, Journal of Social lssues, 50(4), 19-45.
Schwartz, S. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. In M. P. Zanna, (Ed.), Advances in Experimental Social Psychology (pp.1-65). San Diego: Academic Press.
Schwartz, S. H. (2009). Basic human values. Cross-National Comparison Seminar on the Quality and Comparability of Measures for Constructs in Comparative Research: Methods and Applications, Bolzano (Bozen), Italy, June 10-13, 2009.
Schwartz, S. H. ve Shalom, H. (1977). Normative influences on altruism. İçinde Advances in experimental social psychology (C. 10, ss. 221-279). Elsevier.
Schwartz, S. H. ve Shalom, H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. Içinde Advances in experimental social psychology (C. 25, ss. 1-65). Elsevier.
Schwartz, S. H. ve Shalom, H. (1994). Beyond individualism/collectivism: New cultural dimensions of values. Sage Publications, Inc.
Schwartz, S. H., Shalom H. ve Bilsky, W. (1987). Toward a universal psychological structure of human values. Journal of Personality and Social Psychology, 53(3), 550.
Schwartz, S. H., Shalom H. ve Bilsky, W. (1990). Toward a theory of the universal content and structure of values: Extensions and cross-cultural replications. Journal of Personality and Social Psychology, 58(5), 878.
Schwartz, S. H., Shalom H. ve Sagie, G. (2000). Value consensus and importance: A cross-national study. Journal of Cross-cultural psychology, 31(4), 465-497.
Schwartz, S. H., Shalom, H. ve Bardi, A. (2001). Value hierarchies across cultures: Taking a similarities perspective. Journal of Cross-cultural Psychology, 32(3), 268-290.
Şişman B: (2002). “Günümüz Âşıklarında Rüya Ve Bâde Motifi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, S. 41, S. 316-323.
Yüksel H. A. (1987). Âşık Seyrânî, Ankara, Kültür Ve Turizm Bakanlığı Yayınları
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
