CLIFFORD ODETS’IN OYUNLARINDA SAHNE TEKNİGİ

Özet

Clifford Odets Amerikan ajitasyon propaganda tiyatrosunun önde gelen yazarlarındandır. 1930’larda yaşanmış olan büyük ekonomik krizi kendisi de yaşarken halkın içine düştüğü sıkıntıları bizzat yaşamış ve gözlemlemiştir. Halkın içine düştüğü bu sıkıntılı durumu eserlerinde yansıtan yazar, çözümü sol görüşlü diğer Amerikalı tiyatro yazarları gibi düzenin değişiminde aramıştır. Tüm bu sıkıntıların kapitalist sistemden kaynaklandığını düşünmüştür. Odets de sanatın ideolojinin emrinde bir silah olarak kabul etmiştir. Onun için yazdığı ilk tek perdelik oyunu Waiting For Lefty’de başlayarak kışkırtma propaganda türünde eserler vererek seyirciyi düzenin değişimi için harekete geçirmeye çalışmıştır. Yazarın Amerikan Komünist partisine üye olduğu bu dönemde bu türden dört tane oyun yazmıştır. Oyunlarında yirminci yüzyıl tiyatrosu anlayışına uygun sahne yapısı kullanmıştır. Geleneksel tiyatroda kullanılan ağır dekorasyon sistemine kaşı olan yazar seyirciyle iç içe sade bir sahne kullanmaya başlamıştır. Özellikle ışıklandırma sistemiyle epik tiyatro sahne anlayışına uygun olarak yabancılaştırma etmenini ustalıkla kullanmıştır. Bu sistem o dönemde yazdığı dört oyunda da belirgin bir şekilde görülmektedir.