AR-GE FAALİYETLERİNE YÖNELİK VERGİ TEŞVİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI: TÜRKİYE VE SEÇİLMİŞ ÜLKELER ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Özet

1973’te yaşanan Petrol Krizi sonucunda ülkelerin ekonomi politikalarında ciddi dönüşümler yaşanmıştır. Yeni düzende benimsenen Neoliberal politikalar devletin ekonomiye müdahalesini sınırlandırırken serbest piyasa ekonomisine geçiş sürecini hızlandırmıştır. Devlete biçilen sınırlı rol ise kamu düzenini sağlaması ve ekonomi içerisindeki varlığını azaltarak serbest piyasayı teşvik edici politikalar üretmesidir. Bu kapsamda devletin elinde bulunan en önemli araç ise vergisel düzenlemelerdir. Küreselleşme ile oluşan rekabet ortamı ve teknolojik gelişim düzeyinin ekonomik büyüme ve kalkınmada itici güç olması, girişimciler açısından Ar-Ge vergi teşviklerini daha da önemli hale getirmiştir. Ar-Ge faaliyetleri, üretim maliyetlerini düşürerek işletmelere rekabet üstünlüğü sağlarken; mevcut ürünlerin geliştirilmesi ya da yeni ürün üretilmesinde ana etken olarak görülmektedir.

Bu çalışmada, Türkiye ve seçilen ülkelerde (ABD, Çin, Almanya, Japonya) uygulanan Ar-Ge vergi teşvikleri ile Ar-Ge faaliyetlerinin GSYİH içerisindeki payı incelenerek Türkiye’nin mevcut durumu saptanmış ve geleceğe yönelik olarak önerilerde bulunulmuştur. Yapılan incelemeler neticesinde seçilen ülkelerde genellikle kredi ve hibe gibi doğrudan Ar-Ge teşvikleri uygulanırken Türkiye’de ise vergi indirimi gibi dolaylı Ar-Ge teşviklerinin tercih edildiği sonucuna varılmıştır. Ar-Ge harcamalarının GSYİH içerisindeki payı incelendiğinde ise Türkiye’nin seçilen ülkelere kıyasla oldukça geride olduğu saptanmıştır.