GAYRİMENKULLERİN TMS-TFRS VE MSUGT AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Özet

Türkiye’de özellikle 2000’li yıllarda; uluslararası düzeyde 1970’lerde temeli atılan ve 2000’li yıllarda Dünya’da ülkelerin büyük çoğunluğu tarafından kabul gören ve genel olarak “Uluslararası Muhasebe Standartları (UMS)” ve “Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS)” olarak isimlendirilen standartlara uyum konusunda önemli adımlar atılmıştır. 2011 yılında çıkarılan “6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu”, “Uluslararası Standartların” Türkçe’ye çevrilerek, “Türkiye Muhasebe Standartları (TMS)” ve “Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS)” olarak kabulünü yasal zorunluluk haline getirmiştir. Bu bağlamda Ülkemizin, bütün Dünya ile birlikte eşgüdüm içerisinde bu standartlarda meydana gelen değişme ve gelişmeleri takip ve kabul ettiği görülmektedir. Sonuç olarak, gayrimenkullerin değerlemesi ve muhasebeleştirilerek finansal tablolarda gösterilmesinde de bir takım değişim ve gelişmeler yaşanmıştır. Ülkemizde 2022 yılı itibariyle, 1992 yılında kabul edilerek, 1994 yılı başından itibaren yürürlüğe giren “Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri (MSUGT)” esas alınarak oluşturulan “Tekdüzen Hesap Planı (THP)” kullanılarak muhasebe kayıtları yapılmakta ve finansal tablolar düzenlenmektedir. MSUGT açısından, alım satım amaçlı gayrimenkuller, Stoklar grubunda, diğer gayrimenkuller ise herhangi bir ayırıma tabi tutulmaksızın Maddi Duran Varlıklar hesap grubunda izlenmektedir. TMS-TFRS’ler ise; alım-satım amaçlı gayrimenkulleri MSUGT ile benzer şekilde, işletmenin kullandığı gayrimenkuller ile farklı amaçlarla edindiği gayrimenkullerin değerlemesi, muhasebe kayıtlarının yapılması ve finansal tablolara yansıtılmasında ise birtakım farklılıklar getirmiştir. Bu çalışmada, ortaya çıkan farklar incelenerek muhasebe ve finansal raporlamada ortaya çıkan yeni durumların MSUGT ile karşılaştırılması ve farkların ortaya konulması amaçlanmıştır. THP’de bu farkların muhasebe kaydı için hesap ayırımı bulunmadığından, yardımcı hesaplar yoluyla TMS-TFRS’lere uygun muhasebe ve finansal raporlama yapılmaya çalışılmaktadır. Ancak bu durum ihtiyacı karşılamada yetersiz kalmaktadır. Bu yetersizliği gidermek için 2019 yılında “Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK)” tarafından, “Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı (FRS Hesap Planı) Taslağı” ilgililerin görüşüne sunulmuştur. Bu hesap planının 2023 yılı itibariyle yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Bu planın yürürlüğe girmesiyle TMS-TFRS’lere uygun muhasebe ve finansal raporlama, daha etkin biçimde yapılabilecektir. Bu çalışmada “FRS Hesap Planı Taslağı” dikkate alınarak “MSUGT Tekdüzen Hesap Planı” ile karşılaştırmalı örneklere yer verilmiştir.