Socrates Journal of Interdisciplinary Social Researches

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTELERİ RESİM BÖLÜMLERİ ANASANAT ATÖLYE DERSLERİNDE SOYUT SANATIN ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİNE ETKİSİ

Sümeyra GÖKTEPELİ — 2025-12-20

XX. yüzyıl, savaşların ve hızlı teknolojik gelişmelerin yarattığı toplumsal çelişkilerle şekillenmiş; sanat ise bu dönemde bireysel ve toplumsal yaraların ifadesinde önemli bir araç olmuştur. Batı’da 1910’larda ortaya çıkan soyut sanat, Türkiye’de 1950’lerden itibaren benimsenmiş ve Türk sanatçıları tarafından geleneksel kültürel değerlerle harmanlanarak özgün bir ifade biçimine dönüştürülmüştür. Bu araştırma, Güzel Sanatlar Fakülteleri Resim Bölümü öğrencilerinin Resim Anasanat Atölye Derslerindeki soyut sanata ilişkin görüşlerini ve bu görüşleri etkileyen faktörleri incelemeyi amaçlamaktadır. Selçuk, Mustafa Kemal, Marmara, Dokuz Eylül, Kastamonu, Van Yüzüncü Yıl ve Hacettepe Üniversitelerinin resim bölümlerinde öğrenim gören toplam 297 öğrenciye uygulanan anketle, cinsiyet, ailenin eğitim ve ekonomik durumu, mezun olunan lise türü ve öğrenim görülen üniversite gibi değişkenler üzerinden soyut sanat anlayışının öğrenci görüşleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. İnceleme sürecinde betimleyici istatistikler, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve bağımsız örneklem t testi ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, öğrencilerin cinsiyet, mezun oldukları lise türü, yaş düzeyleri, ailelerinin ekonomik durumları, anne ve babaların eğitim durumları arasındaki farklılıkların öğrencilerin soyut sanata dair görüşlerinde anlamlı bir etkisi görülmemiştir. Ancak öğrencilerin öğrenim gördükleri üniversite değişkenine göre soyut sanat anlayışlarına dair görüşlerinde üniversiteler arasında anlamlı farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. Araştırma bulgularıyla, öğrencilerin soyut sanata yönelik bakış açılarının belirlenmesiyle sanat eğitiminin niteliğine yönelik önerilerin geliştirilmesine katkı sağlanabileceği düşünülmüştür.

REFLECTION OF SOCIAL MEDIA SENTIMENTS IN FINANCIAL MARKETS: SENTIMENT ANALYSIS OF SPORTS STOCKS WITH TELEGRAM DATA

Şafak Sönmez SOYDAŞ — 2025-12-20

Bu çalışma, sosyal medya duyarlılığının spor hisselerinin fiyat hareketleri üzerindeki olası etkilerini ortaya koymak amacıyla, Telegram yatırımcı gruplarında paylaşılan mesajlardan elde edilen duygu verilerini incelemektedir. Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor hisselerine yönelik toplam 33.281 mesaj analiz edilmiştir. Mesajlar, Orange Text Mining altyapısı kullanılarak pozitif, negatif ve nötr olmak üzere üç duygu kategorisine ayrılmıştır. Sınıflandırma sonuçları, veri setinde nötr içeriklerin belirgin şekilde baskın olduğunu (yaklaşık %62), buna karşılık pozitif ve negatif duygu ifadelerinin sınırlı kaldığını göstermektedir. Ardından, seçilen hisselerin günlük logaritmik getirileri hesaplanmış ve duygu skorları ile tarih bazında eşleştirilerek potansiyel ilişkiler değerlendirilmiştir. Yapılan regresyon analizleri, sosyal medya kaynaklı duygu skorlarının spor hisselerinin günlük getirileri üzerinde anlamlı veya tutarlı bir etki yaratmadığını ortaya koymuştur. Bulgular, Telegram gibi kısa, bağlamı sınırlı ve sohbet odaklı platformlarda duygu çeşitliliğinin düşük olmasının hem sınıflandırma modellerini hem de finansal ilişki analizlerini kısıtladığını göstermektedir. Çalışma, Türkiye’de spor hisselerine yönelik sosyal medya duygu analizi alanına özgün bir katkı sunmakta ve gelecekte daha geniş kapsamlı veri setlerine duyulan ihtiyacı vurgulamaktadır.

BEDEN EĞİTİMİ VE SPORUN ÖĞRENCİLERİN SOSYALLEŞMESİNE ETKİSİ

Mustafa KRAL — 2025-12-20

Bu çalışmada beden eğitimi ve sporun bireylerin sosyalleşmesi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırma, sistematik derleme yöntemiyle yürütülmüş ve ilgili literatür incelenerek konuya ilişkin bütüncül bir bakış açısı geliştirilmiştir. İlgili literatür, beden eğitimi ve sporun yalnızca fiziksel gelişimi değil, aynı zamanda bireyin sosyal, duygusal ve zihinsel gelişimini de desteklediğini göstermektedir. Spor, bireylerin empati, iletişim, liderlik, iş birliği ve sorumluluk gibi sosyal becerilerini geliştirerek toplumsal uyumu güçlendirmektedir. Okul temelli beden eğitimi faaliyetlerinin öğrencilerin özgüven, dayanışma ve sosyal farkındalık düzeylerini artırdığı; takım sporlarının ise bireylerde paylaşma, hoşgörü ve saygı gibi değerlerin yerleşmesine katkı sağladığı tespit edilmiştir. Ayrıca sporun kapsayıcı yapısının farklı sosyo-ekonomik gruplar arasında eşitlikçi ilişkiler kurulmasına ve sosyal bütünleşmenin güçlenmesine katkıda bulunduğu belirlenmiştir. Sosyal öğrenme kuramı çerçevesinde değerlendirildiğinde, sporun gözlem ve taklit yoluyla öğrenilen davranışların olumlu yönde şekillenmesine aracılık ettiği, özellikle fair play (adil oyun) ilkesiyle bireylerde etik değerlerin gelişimini desteklediği vurgulanmaktadır. Sonuç olarak, beden eğitimi ve spor; bireylerin fiziksel kapasitelerini artırmanın ötesinde, toplumsal bütünleşme, hoşgörü, saygı ve iletişim kültürünün gelişmesine katkı sağlayan güçlü bir sosyalleşme aracıdır. Bu yönüyle spor, hem bireysel gelişimi hem de toplumsal dayanışmayı destekleyen evrensel bir eğitim aracı olarak değerlendirilmektedir.

HOLLANDA GÖÇ POLİTİKALARI VE KÜLTÜRLEŞME STRATEJİLERİ: BERRY’NİN KÜLTÜRLEŞME KURAMI ÇERÇEVESİNDE BİR ANALİZ

Kevser ERDEM ÇETİN — 2025-12-20

Bu çalışma Hollanda’nın göç politikalarını John W. Berry’nin kültürleşme kuramı bağlamında ele almaktadır. Hollanda göç politikalarının tarihsel gelişim süreci ikinci dünya savaşı sonrasında kalkınma amacıyla çeşitli ülkelerden geçici misafir işçi alımına dayanmaktadır. 1960 ve 1970’li yılları kapsayan bu dönemden sonra misafir işçilerin kalıcı olduğu anlaşılmıştır. Bu kalıcılığa bağlı olarak ortaya çıkan sosyokültürel sorunlar ve bu sorunları önlemek amacıyla oluşturulan göç politikaları çokkültürlülük yaklaşımını ortaya çıkarmıştır. 1990 ve sonrasında yurttaşlık temelli asimilasyon politikalarına doğru uzanan bir dönüşüm süreci yaşanmıştır. Çalışmada bu dönüşüm süreci, Berry’nin entegrasyon, ayrışma, marjinalleşme ve asimilasyon olmak üzere dört kültürleşme stratejisi çerçevesinde ele alınmaktadır. Berry’nin bu kuramı makro boyutta ortaya çıkan siyasi dönüşüm ve yapısal faktörleri açıklamak için değil Hollanda’nın göç politikalarının dönemsel analizini yapabilmek amacıyla seçilmiştir. Bu amaçla ilk olarak Hollanda’nın tarihsel göç politikalarından söz edilmiş ardından Berry’nin kültürleşme modeli açıklanmıştır. Daha sonra kültürleşme kuramı üzerinden Hollanda’nın göç politikaları ilişkilendirilerek analiz edilmiştir. Bu analizde Hollanda’nın dönemsel göç politikaları incelenerek ayrışma stratejisinin desteklendiği politikalardan entegrasyon stratejisine geçiş yapıldığı görülmüştür. Kısa süren entegrasyon döneminin ardından uygulanan politikaların asimilasyon stratejilerine dönüşmeye başladığı görülmüştür.

PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK ÇALIŞMALARININ KAVRAMSAL, ENTELEKTÜEL VE SOSYAL YAPISI

Zeynep Dilara TINAZ — 2025-12-20

Bu çalışmada psikolojik dayanıklılık konusunda yapılmış araştırmaların kavramsal, entelektüel ve sosyal yapısını ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma evrenini 08.11.2025 (2026 hariç) tarihinde “Web Of Science” veri tabanı, “core collection”, “psychological resilience” “tile” kıstı ile yapılan taramada ulaşılan makale formundaki 1.424 bilimsel çalışma oluşturmaktadır. Veriler R programı Biblioshny paketi ile analiz edilmiştir. Alanla ilgili ilk çalışmanın 1988 yılında yapıldığı görülmektedir. Alana 5.175 yazar katkıda bulunmuştur. Tek yazarlı makale sayısı 88 olup geriye kalan makaleler ortak yazarlı olarak üretilmiştir. Makale başına ortak yazar yüzdesi 4,67’dir. 2010 yılına kadar, yayın yapılmayan yıllar çoğunlukta olmakla beraber, yıllık yayın sayısı en fazla 5’tir. 2015 yılından itibaren yıllık yayın sayısı çok büyük bir artış göstermiş 2025 yılında 382’ye ulaşmıştır. Alanla ilgili en çok makale yayınlayan dergi “Frontiers In Psychology”, en çok makale üreten yazar “Sharpley, Christopher F.”, en çok atıf alan yazar “Mustafa Sarkar”, en çok atıf alan makale “Psychological Resilience A Review and Critique of Definitions, Concepts, and Theory (2013: Fletcher, Sarkar)” olmuştur. Hem sorumlu yazar hem de ülkelere göre makale üretiminde Çin ilk sıradadır. Çin’i Amerika ve Türkiye takip etmektedir. Ancak en çok atıf yapılan ülkeler içinde Amerika birinci sırada iken onu Çin, İngiltere ve Türkiye takip etmektedir. Kavramsal yapı incelendiğinde yayınlarda stres, depresyon, sağlık, anksiyete, akıl sağlığı ve sosyal desteğin en çok kullanılan anahtar kelimeler olduğu görülmektedir. Oluşan ortak oluşum ağı anahtar kelimelerin üç farklı kümede toplandığını ortaya koymaktadır. Bu kümeler stres, yaşam kalitesi ve tatmin olarak belirlenmiştir. Yayın sayısının artış gösterdiği 2015 yılından bugüne alanla ilgili çalışmaların kronik ağrı, travma sonrası stres bozukluğu, epidemiyoloji, prostat, stres, depresyon, fiziksel aktivite ve egzersiz gibi konulara yöneldiği görülmektedir. Entelektüel yapıyı ortaya çıkarmak için ortak atıf analizi yapıldığında yazarların 7 farklı kümede toplandığı anlaşılmaktadır. En fazla ortak atıf alan yazarının K.M. Connor olduğu tespit edilmiştir. Sosyal yapıyı ortaya koyan işbirliği ağı ise yazarların 9 farklı kümede toplandığını göstermektedir. En fazla işbirliğinde bulunan yazar Zhang I.’dır. Konuyla ilgili diğer ülkelerle en çok işbirliğinde bulunan ülke ise Çin olmuştur.

DAVRANIŞSAL FİNANS ÇERÇEVESİNDE OLAY ETÜDÜ ÇALIŞMALARI: ANALİTİK BİR LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ

Orhan KESKİN — 2025-12-20

Bu çalışma, olay etüdü yöntemi ile finansal piyasaların bilgi akışına verdiği tepkileri inceleyen araştırmaları sistematik bir çerçevede değerlendirmeyi ve davranışsal finans perspektifinden yeni araştırma önerileri sunmayı hedeflemektedir. Geleneksel olay etüdü yaklaşımı ile, finansal varlıkların fiyatlarının kurumsal duyurular ve makroekonomik gelişmeler gibi olaylara nasıl tepki verdiğini ölçmek için kullanılan temel ampirik yöntemlerden biridir. Ancak dijitalleşme ile birlikte bilginin hızla ve çoğu zaman doğrulanmadan yayılması bu durumu değiştirmektedir. Bu bağlamda yatırımcıların çoğunlukla sosyal medya aracılığıyla olmak üzere pek çok dijital haber içerikleri ile finansal yanlış bilgiye maruz kaldığı görülmektedir. Bu durumun ise yatırım kararları üzerinde ciddi oranda etkili olduğu düşünülmektedir.

Çalışmada Türkiye ve Uluslararası literatürde yer alan olay türleri, analiz yöntemleri ve ilgili duyuruların etki yönleri sistematik biçimde sınıflandırılmıştır. Genellikle temettü politikaları, birleşme-devralmalar, kredi derecelendirme duyuruları üzerine yapılan çalışmalar değerlendirilerek mevcut bilgi birikiminin sınırları gösterilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, mevcut literatürün bilgi kalitesi, finansal yanlış bilgi, sosyal medya kaynaklı algı ve yatırımcı psikolojisi gibi modern bilgi ortamının temel unsurlarını yeterince dikkate almadığını göstermektedir. Bu hususta çalışma, davranışsal finans perspektifinden yeni araştırma alanları önermekte ve olay etüdü yönteminin güncel bilgi ortamına nasıl uyarlanabileceğine ilişkin kavramsal bir çerçeve sunmaktadır.

THE GLOBAL OUTLOOK OF MULTICULTURAL PSYCHOLOGICAL COUNSELING RESEARCH: BIBLIOMETRIC AND SCIENTIFIC MAPPING ANALYSIS (1983-2025)

Osman SÖNER — 2025-12-20

Bu çalışma amacı, 1983-2025 dönemini kapsayan 4.306 makaleyi içeren geniş bir veri seti kullanarak, çokkültürlü psikolojik danışma literatürünün tarihsel gelişimini, kavramsal dönüşümünü ve bilimsel yapı dinamiklerinin belirlenmesidir. Bibliyometrik analizler ışığında yıllık yayın artışı, en üretken dergiler, yazar‑kurum dağılımları, atıf performansı ve bilimsel etki analizleri gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar, alandaki üretimin 1997’den sonra hızla arttığını; literatürün büyük kısmının sınırlı sayıdaki dergiler ve ABD merkezli kurumlar tarafından domine edildiğini işaret etmekted6ir. Tematik analizler; başlangıçta kültürel farkındalık, etnik kimlik ve demografik gruplar üzerine odaklanan çalışmaların; zamanla mesleki yeterlik, ölçme, süpervizyon ve danışman eğitimi gibi pratik yönlere; en son olarak ise sosyal adalet, yapısal eşitsizlik, kültürel tevazu ve kapsayıcılık gibi toplumsal değişim odaklı temalara yöneldiğini göstermektedir. Bu dönüşüm, çok kültürlü psikolojik danışmanın yalnızca bireysel kültürel farklılıkları tanımaya değil; toplumsal yapıdaki eşitsizlikleri fark etmeye, eleştirmeye ve dönüştürmeye yönelen daha derin ve etik bir disiplin hâline geldiğini ortaya koymaktadır. Çalışma, literatürdeki mevcut baskının yapının kırılması, farklı coğrafi ve kültürel bağlamlardan gelen araştırmacıların sürece dahil edilmesi ve disiplinlerarası yaklaşımların güçlendirilmesi gerektiği özelinde öneriler sunulmuştur.

SOSYAL HİZMET EĞİTİMİNE YÖNELİK ÇALIŞMALARIN BİBLİYOMETRİK ANALİZİ: 1980’DEN 2021’E

Safter BOZARSLAN — 2025-12-20

Bu araştırmacının amacı, Web of Science Core Collection veri tabanında sosyal hizmet eğitimi üzerine yayınlanmış makalelerin bibliyometrik analizini gerçekleştirmektir. Bibliyometrik araştırmalar belli bir bilim veya konu alanında yapılan araştırmaların genel çerçevesini ortaya koymaktadır. Betimsel tarama modeli ile gerçekleştirilen bu çalışmada, araştırmanın amacına uygun olarak dosyalar sınırlandırılarak txt dosyası olarak indirilmiştir. Veriler, açık kaynak kodlu bir istatistik program olan R programında bulunan R-Stüdyo programlama dilinde bibliometrix paketi kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda; sosyal hizmet eğitimi üzerine en fazla makale üreten ilk üç ülkenin ABD, Birleşik Krallık ve Avustralya, iş birliğine en açık ülkelerin ise İtalya, İsveç ve Güney Afrika olduğu tespit edilmiştir. Sosyal hizmet eğitimi üzerine yayınlanan çalışmaların en fazla yayınlandığı ilk üç derginin Journal of Social Work Education, British Journal of Social Work ve International of Social Work olduğu belirlenmiştir. Yazarlar incelendiğine ise sosyal hizmet eğitimi üzerine en fazla yayın yapan ilk üç yazarın Bogo, M, Hodge, D R ve Gair, S, en çok atıf alan yazarların ise Bogo, M, Hodge, D R ve Holden, G olduğu tespit edilmiştir. Güncel eğilimler incelendiğinde, professional identity, neuroscience, political-participation, humility ve client religion gibi kavramlara ilgi duyulduğu sonuçlarına varılmıştır. Bu çalışma, sosyal hizmet eğitimi üzerine yapılacak çalışmalar için araştırmacılara bir projeksiyon sunma amacını taşımaktadır.